Vísir - 17.06.1944, Qupperneq 71

VÍSIR — Þ J ÓÐHÁTÍÐ ARBLAÍ)

71
Gísli J Johnsen.
Þegar litið er á hinar stór-
stígu framfarir síðustu ára, að
því er snertir verzlun og fram-
leiðslu innanlands, fer ekki hjá
því, að staldrað verði við eitt
stærsta verzlunar- og atvinnu-
fyrirtæki í landinu, firmað
„Gísli J. Johnsen“ í Vestmanna-
eyjum. Engum, sem komið hef-
ir til Eyja, dylst, að þar hafa
verið að verki starfsamar hend-
ur og ötull vilji, því að fyrir 45
árum var elcki um auðugan
garð að gresja, livað fram-
kvæmdir og framfarir snerti á
þeim slóðum.
Árið 1899 stofnaði Gísli J.
Johnsen verzlun sina í Vest-
mannaeyjum. Byrjaði hann þá
þegar með óvenjumiklum kjarki
og víðsýni og í stórum stíl á
verzlun og útgerð. I Vestmanna-
eyjum var þá lítið um verzlun,
þar var algert selstöðuverzlun-
arlag og peningar þekktust ekki.
Gísli J. Johnsen sýndi fljótt, að
hann var réttur maður á rétt-
um stað. Verzlunin jókst sam-
fara útgerðinni og ekki leið á
lqngu áður en firmað fór að láta
til sín taka um l'ramkvæmdir.
Árið 1904 keypti það fyrsta
mótorbát, sem til Suðurlands
kom, og hefir mótorbátaútgerð
síðan orðið einn ríkasti þáttur
í íslenzkri útgerð og ekki sízt í
útgerð Vestmannaeyja. Hefir
vissulega enginn útvegað einu
byggðarlagi — og enda lands-
mönnum yfirleitt — fleiri báta
en Gísli J. Johnsen. Árið 1908
reisti firmað stói't frystihús
með nýtízku sniði, sem einnig
var hið fyrsta í sinni röð hér á
Gísli J. Johnsen.
landi. Hvað stoðaði að hafa
góða báta, ef engin var beitan?
Vélaverkstæði kom Gísli á fót
í Eyjum 1907, því þótt vélar
væru góðar, þurfti þó að vera
til viðgerðarstöð. Hefir félagið
síðan flutt inn frystivélar og
séð um útbúnað fjölda frysti-
húsa viðsvegar um landið. Það
byggði einnig stórt frystihús á
Siglufirði 1927.
Árið 1913 reisti það fyrstu
fiskimjölsverksmiðju hér á
landi og hefir rekið þá fram-
leiðslu síðan og bætt við annari
verksmiðju í Kefíavik. Hefir
f iskimj ölsf ramleiðsla aukizt
stórum hér ó landi síðan, þann-
ig að útflutningur fiskimjöls
nemur nú alls rúmum 20 millj.
króna.
Loks hefir félagið lengi rekið
lýsisbræðslu og reist hræðslu-
stöð. Mun ekkert firma fyr hafa
notað skilvindu til lýsishreins-
unar. Árið 1912 hlaut Gísli
verðlaunapening fyrir vöru-
gæði á alheims fiski- og mótor-
vélasýningu í Kaupmannahöfn.
Mun vissulega vera hér um
fyrstu sýningu á íslenzkum af-
urðum að ræða erlendis, og þá
um leið fyrstu verðlaun, sem
nokkur Islendingur hefir hlotið
fyrir íslenzkar afurðir.
Árið 1920 byggði firmað
fyrstu olíugeyma hér ó landi,
því að ])á var auðséð orðið, að
verzlun með olíu, tunnuflutn-
inga-aðferðin, gat ckki lengur
haldið áfram með sama móti
og áður. Þótt þetta væri 1 smá-
um stil, hafði það þó sín áhrif.
Olíuverðið lækka'ði og þörfin óx
fyrir greiðari og betri olíusölu.
Gísli J. Johnsen er fæddur
10. marz 1881 og var því aðeins
18 ára, þegar hann byrjaði
verzlun sína, enda varð hann
1901 að fá sérstakt myndug-
leikaleyfi. Árið 1907 var hann
skipaður ræðismaður Breta í
Vestmannaeyjum.
Rækti Gísli þetta starf sitt
með ágætum vcl, enda gaf Kr.
Linnet bæjarfógeti i Vest-
mannáeyjum honum eftirfar-
andi vitnisburð, er Gisli halði
sagt starfinu lausu 1931:
„Mér cr ánægja að láta í ljósi
það álit milt, að herra Gísli ,1.
Johnsen cr mjög vel fallinn til
þess að gegna þeim störfum,
sem fylgja konsúlsemhælti hans
hér í Vestmannaeyjum, og hefir
rækt og rækir þau þannig, að
það er landi hans til sóma og
samboðið því erlenda ríki, sem
hefir skipað hann.“
Gisli hefir dvalizt hér í bæ
síðan 1919, enda þótt hugurinn
hafi lengst af verið í Vest-
Frá Vestmannaeyjum.