Vísir - 17.06.1944, Page 107

VlSlR — ÞJÓÐHÁTÍÐARBLAÐ
107
Bókaverzlun
Sigfúsar Eymundssonar.
Bókavcrzkui Sigí'úsar Ey-
inundssonar er fein df állrdelziu
verzlUnUUi j)C'ssá bæjai', fenda cr
liún stofnuð 187-i bg jiVí orðin
72 ói'a gömul. Það mæiti rita
Itingt mál Uni stotnandann,
SigfúS Eymúndsson bókbindára,
Ijósmyndara og Iióksala, því að
hann var einhver þekktasti
börgari .Reykjavikur á sínum
tíma og álirifamaður mikill þar
§eni hahii bfeitti sér, endá var
hámi máður fjölfróður, gáfaður
bg niannkostamaður svo að áf
bár. Hánn l'ézt 191 í flfestum
harmdauði, því að hánn liafði
verið manna vinsæiástur.
Sigfús Eyniundsson gerðist
úmboðsmaður hinnar svonefndu
„Nörsku verzíunar“ í Reykja-
vík 1870. Sú verzlun þreifst
ekki, og var það ekki hans sök,
en menn munu hafa gert sér
talsverðar vonir um Samkeppni
Norðmanna við dönsku verzlan-
irnar, þótt ekki yrði úr. En starf
hans i norsku verzluninni mun
hafa orðið til jiess, að ýta hon-
um út á verzlunarbrautina, að
minnsta kosti stofnaði hanii
bókaverzlun sína í liúsi sínu á
horni Lækjargötu og Austur-
strætis tveim árurn síðar og
auglýsti i Þjóðólfi í ársbyrjun
1873, að hann myndi framvegis
hafa allskonar bækur og rit á
boðstólum.
Það er vandálaust að geta sér
jiess til, að saga Sigfúsar Ey-
mundssonar myndi ekki liafa
orðið löng, ef hann hefði ætlað
að lifa eingöngu á bóksölu. En
liann var jiá tekinn að stunda
Ijósmyndagerð, og var hann um
fjölda ára skeið eini ljósmynd-
ari bæjarins. En jaliiJramt
slundáði Jntnn JjókJiand, þfegar
minnst vár að gfera að Ijós-
myndastari'i, og þótti liann
vaiidaður vferlunaður.
IJúsið Lækjargala 2, þar scm
nú er Skartgripavferzlun Árna
B. Björnssonar og hljóðfæra-
verzlun Sigriðar Helgadóttur
var um Jangan aldur aðSetur
Bókaverzlunar Sigfúsar Ey-
mundssonar, feða frá stofnun
liennar tit' ársins 1920, er hún
var flutt í hús sitt við Aust-
urstræti. Fyrst í stað var verzl-
uninni ætlað lítið húsnæði, en
hún lagði þvi meira húsnæði
Ttndir sig sem hún óx meir.
Undir áldamótin var hún búin
að leggja undir sig allt hornið á
stofuhæð, en á fefri liæðinni bjó
eigandinn ásamt konu sinni. —
Inngangurinn var þá ekki um
hornið, heldur þar sem gfengið
er inn í hljóðfærávferzlunina,
en á horninu sjálfu var sýning-
argluggi. Neðri myndin sýnir
nokkurnveginn, hvernig jiá var
umhorfs, og má greinilega sjá
gamla jLækinn, sem jiá féll hinu-
megin Lækjargötu og fyrir neð-
an Stjórnarráðsblettinn til
sjávar.
Árið 1908 ákvað Sigfús lieit-
inn að hætta rekstri bókaverzl-
unarinnar, og varð það úr, að
hún var seld Pétri Halldórssyni,
sem jiá var við nám í Kaup-
mannahöfn, og gerðist hann eig-
andi hennar frá næstu áramót-
um. En rúmlega ári síðar and-
aðist Sigfús Eymundsson.
Pétur Halldórsson rak verzl-
unina áfram með litlum breyt—
ingum, en tók þó að hafa nokk-
ur afskipti af bókaútgáfu. Mun
hann hafa haft hug á áð færá
út kvíarnar, en það var erfitt
sökum jiess, að hann átti ekki
húsið sjálfur. Brátt skall svo
heimsstyrjöld á, og var jiá ekki
um annað að gera en að halda í
horfinu.
En nokkru síðar festi Pétur
Halldórsson kaup í húsinu nr.
18 við Austurstræti, og 1920 var
það byggt upp og lagað fyrir
rekstur bókaverzlunarinnar.Var
hún flutt þangað rétt fyrir jól-
in 1920. Fékk bókabúðin alla
neðri liæðina, en á efri hæð var
geymslupláss fyrir forlagsbæk-
ur og sömuleiðis í afhýsi að
húsabaki.
Forlagsstarfsemi Bókaverzl-
unar Sigfúsar Eymundssonar
hafði aukizt hraðstíga, frá jiví
er Pétur Haldórsson tók við
verzluninni. Lagði hann einkum
áherzlu á útgáfu kennslubóka
og fræðibóka, en jió var allmikið
lagt upp af skáldritum og
barnabókum. Reyndist Pétur
hinn vándaðasti útgefandi, eins
og í öllu, er hann tók sér fyrir
hendur, og var yfirleitt ekki að
sökum að spyrja, að jiað voru
eigulegar og vandaðar bækur
taldar, sem B. S. E. gaf út. Með-
al þeirra má nefna Lesarkasafn
Jóns Ófeigssonar, sem þá var
alger nýjung hvað kennslubæk-
ur snerti. Þá gaf verzlunin út
allar fræði- og kennslubækur
fyrir háskóla, menntaskóla
og gagnfræðaskóla og einn-
íg talsvert af bókum fyrir
barnaskóla, þar til rikisútgáfa
uámsbóka tók til starfa, og var
þá lokið útgáfu éinkafyrirtækja
á kennslubókum.
Það væri verðmætt bókasafn,
ef til væri allar fol’Iagsbækur
bókaverzlunarinnar. En æði
margar þeirra eru nú uppseldar,
og margar hafa verið gefnar út
í 2. útgáfu, sumar éinnig í 3.
útgáfu.
Árið 1932 opnaði verzlunin
útibú í Austurbænum, á Lauga-
vegi 34, undir nafninu „Bóka-
búð Austurbæjar, B. S. E.“, og
er jiað útibú enn rekið þar á
sama stað.
Pétur Halldórsson gerðist
borgarstjóri Reykjavíkur árið
1935 og gegndi því starfi til
dauðadags. Reyndist hann í því
starfi ötull maður og drengi-
legur, enda ákaflega vel met-
inn, bæði af flokksmönnum sín-
um og andstæðingum.
Hann lézt á bezta aldri 1940,
53 ára gamall.
Þegar Pétur Halldórsson
gerðist borgarstjóri, tók Björn
sonur hans við forstöðu verzl-
unarinnar og rekur hana enn
fyrir hönd móður sinnar.
Meðal þeirra bóka, sem síðast
hafa verið út gefnar hjá B. S. E.,
má nefna „Jórsalaför“, eftir
guðf ræðipróf essorana Ásmund
Guðmundsson og Magnús Jóns-
son, sjálfsævisögu Indriða Ein-
arssonar („Séð og lifað“), auk
allmargra kennslubóka og
barnabóka, meðal þeirra 2. út-
gáfu af „Bláskjá14.
Bókaverzlun Sigfúsar
mundssonar hefir aðalumboð
fyrir Fornritafélagið og fyrir Is-
landskort landmælinganefndar.
Eymundsenshúsið um aldamótin.