Skírnir - 01.01.1858, Side 36

38
FHÉTTIR.
Svíþjóö.
lögum, af klerkadeildin fellst eigi á þab, enn þótt hinar allar deild-
irnar samþykki þab. Réttr konúngs til ab veita ker.nimannleg em-
bætti er og mjög afmarkabr. Ef kjósa skal erkibiskup, þá nefna
allir biskupar þrjá menn til, en konúngr kýs einn af þeim; nú skal
bisknp kjósa, og nefna þá klerkar í því biskupsdæmi þrjá menn, en
konúngr kýs einn af þeim, og þab er orbin forn landsvenja, ab hann
kýs þann einan, er flest atkvæbi liefir, bvort sem honum gebjast
hann ebr eigi. I Sviþjób eru 12 biskupar, er allir eru sjálfkjörnir
til þíngsetu, og biskupinn í Uppsölum er erkibiskup; bann er sjálf-
kjörinn forseti klerkadeildarinnar á þínginu. Nú er þab og orbin
fóst regla, ab fræbslurábgjafinn sé lærbr gubfræbíngr; ábr var þab
eigi, og þab er dæmi til, ab mabr varb biskup, sem eigi hafbi lagt
fyrir sig gubfræbi, heldr verib fyrst kennari í heimspeki vib há-
skólann í Lundi og síban fræbslurábherra; en þess verba menn jafn-
framt ab gæta, ab heimspekin er hjá Svíum eigi gagnstæbileg trúar-
kenníngum kristindómsins, eins og svo víba brennr vib annarstabar.
I Svíþjób eru tvenns konar próf fyrir presta, auk þess sem er vib
háskólana; annab er létt, en sá er þab tekr getr ab eins þjónab
braubi sem kennimabr, ebr kapelan þess, er braubib er veitt,
fær hann fyrir þab eina 100 rd. ebr lítib meira, og á bann aldrei
von á ab fá nokkurt braub, hversu gamall sem bann kann ab verba
og gráhærbr. þessir kennimenn eru jafnast fátækir og fákunnandi.
Hitt prófib er miklu þýngra; þeir sem þab taka fá braub, en þó
eigi hin beztu; þau fá kandídatar í gubfræbi frá háskólunum. A
þenna hátt er mikib djúp stabfest millum biskupanna og þeirra er
sitja á beztu braubunum, og sem allir eru menn vel lærbir, og svo
aptr hinna, er þjóna braubunum fyrir vinnumannskaup. En þab ber
til þess ab kapelanar eru svo margir í Svíþjób, ab prestar mega þar
vera frá braubum sínum og hafa annan starfa á hendi, svo fara
biskupar allir og hinir æbri af preststéttinni jafnan til þíngs, og dvelj-
ast þar stundum heilt ár frá heimilum sínum. í Svíþjób er höfb-
íngja vald mikib og Svíar unna þar höfbíngjum sínum, enda hafa
og höfbíngjar þeirra verib einatt fremstir í orustum og varnarmenn
landsins og alþýbu gegn árásum óvina og yfirgangi konúnganna.
Biskuparnir og hinir ríkustu klerkar eru nú jafnsnjallir höfbíngjunum;
þeir njóta og mikiila vinsælda, bæbi sakir þess, ab Svíar eiu menn