Skírnir - 01.01.1858, Qupperneq 82

84
FKÉTTIIf.
Þjóðverjnland.
skerfca röksamlegar kröfur þess til sjálfforræöis, og sem sumpart
eru gagnstæfe bandalögunum, einkum 56.gr., og sumpart heitorfeum
þeim og hátí&legum loforbum, er í skiimálum eru gefin, og sem
þess vegna geta eigi lög heitib í Láenborg; 2) aíi bandaþíngib leitist
vib aí) fá stjórnina dönsku til aii setja abrar lagagreinir og rábstafanir
í stab hinna, þær er skili hertogadæminu Láenborg aptr og tryggi
því bæ&i jafnrétti í alríkinu og sjálffærni í stjórnarskipun sjálfs þess
og landstjórn.” A sama fundi kom þíngmabrinn frá Hannóver fram
meb uppástúngur |)ær um mál hertogadæmanna: tll) aí) nefnd
yrfci sett til aí) rannsaka, hverjar skyldur bandaþíngib hefði árin
1851 og 1852 lagt dönsku stjórninni á herbar, og hvort hún liefbi
leyst þær af hendi eðr eigi; 2) ef nú svo reyndist, ab stjórnin
danska hefbi eigi af hendi leyst einhyerja markverba skyldu, bibja
hana þá ab gjöra þab; en bandaþíngib láti þab i vebri vaka, ab
lúki hún eigi gjörb bandaþíngsins á tilteknum tíma, þá muni þab
neybast til, ab lýsa allar J)ær lagaskipanir og rábstafanir dönsku
stjórnarinnar, er gagnstæbar væri bandalögum og skyldum þeim, er
hún sjálf hefbi undir gengizt, eigi lög vera, hvorki fyrir hertoga-
dæmin, Holsetaland og Láenborg, né fyrir bandaþíng þýzkalands.”
Uppástúnga þessi var fengin nefnd þeirri í hendr, er kosin var til
ab segja álit sitt um allt þetta mál; hún var eigi búin meb álit
sitt um nýár, og verbum vér því ab láta hér sagt frá máli þessu
ab sinni.
Frá
Svissum.
Vér teljum Svissa meb germenskum þjóbum, þótt sumir abrir
teli þá meb rómverskum, og þótt þeir sé mjög blandabir ab kyni;
en vér gjörum þab og ætlum þab réttara, fyrir þvi ab langtum fleiri
eru þar af germenskri ætt og mæla þar á þýzka túngu, en á allar
abrar túngur til samans teknar. Svissar voru 1850 alls 2,392,740;
þýzku tölubu 1,680,896, ebr 70 af hdr.; frakknesku 540,072, ebr
23 af hdr.; ítölsku 129,333, ebr 5 af hdr., og rúmnesku 42,439,
ebr 2 af hdr. (sbr. Norbrfara 1819, 53. bls.). í 14 fylkjum af
22 er þýbverska tölub eingöngu; í 3 er frakknesk túnga ein tölub;