Fréttir frá fulltrúaþingi(nu) í Hróarskeldu viðvíkjandi málefnum Íslendinga - 01.01.1843, Blaðsíða 122
122
sarat hætt við ab vera kynni hiS óheppiligasta, þegar um
{jokkasæld þíngsins er aö ræSa: fm' þó staSatnönnum sS
hægt frá kosníngarretti og kjörgengi fyrir þá sök, aS
raönnura þykir ekki jarbaráS þeirra vera svo gild sera
full eignarráS, þá er þab ekki svo mjög undarligt, þó raargt
megi móti því raæla; en hitt er býsna fráieitt: aS viSur-
kenua aS jarbaráb presta sfe svo gild, aS þau raegi veita
rettindi til aS eiga þátt í fulitrúaþínginu, og veita þó
prestum aS eins kosníngarrett. þaS munu og vera fáir
sem raeta kosníngarröttiun einusaman mjög mikils. Frum-
varpiS er annars aS öllu leiti samkvæmt grundvallarreglu
þeirri, sem tilskipan 15da d. Maíra. 1834 byggir á, aS
hún veitir lifsfestubændura kosníngarrett og kjörgengi, en
þó þeiin einum, sera búa á lögraætum festujörSum. En
þótt slík rettindi se ekki veitt þeim, sem liafa fasteign
ab haldi ura tiltekna áratölu, þá keraur þaS ekki af því,
ab lífsfesta se lögboSin og ab sá einn bvggíngarmáti se
tíSkaSur á öllurn enura miuni jörSura, því fjöldi raanna
situr í annarri byggíng enn festunni, t. a. m. þeir, sem
lialda höfudból eSa Iijáleigur eSa prestasetur fyrir ákveSiS
málagjald, o. fl , heldurhefirtiIsk.28dad.Maim. 1831 aug-
lýst, aS þa5 se vegna þess, ab jarSarhalds-rettur lífsfestu-
bænda se svo fastur, aS þeim eru veitt rettindi til aS eiga
þátt í fulltrúaþíngunura, sem annars eru veitt sjálfseignar-
mönnum einum. þá hefir og veriS litiS á þaS, aS festu-
bændur eru rajög raerkiligur flokkur meSal bænda, og hag
þeirra er öbruvís varib enn annarra ; mátti því meS engu
móti banna þeim hlutdeild í þingunura. þessvegna kvab
og tilskipunin 1834 beinlínis á, einsog fyrr var getib, aS
þeir einir festubændur skuli eiga kosníngarrett og kjör-
gengi, sem sitja í festubyggi'ng á þeim jörSum, þar sem
festa er lögboðin. Eigi því nokkurr eina jörS en ekki
fleiri, og byggi hana aS festu, þá er kosníngarrettur sá,
sem slíkri eigu fylgir, eigandans en ekki festubóndans.
þetta færi nú öSruvísi eptir frumvarpi minna hlutans, því
kosníngarrettur og kjörgengi ætti eptir því aS vera leigu-