Gefn - 01.01.1873, Page 12

12
og miklu fleiri og afskekktari en á íslandi, til að geta geymt
og varðveitt forn vísindi, hefði Jiau verið til; en hluturinn
er sá, að þar var ekkert til að geyma, og þar var aldrei
neitt til, fyrr en laungu eptir að Íslendíngar voru búnir að
gela fvrirmyndirnar.
Eddukviðurnar eru þrenns kvns, sem kunnugt er; goða-
kviður, heilræðakviður og sögukviður; það má líka skoða
þærsem tvenns kyns: heimspekilegar kviður og sögukviður.
Enar fyrr nefndu fást við trú manna um sköpun og ástand
heimsins, um goðin og bústaði þeirra, og um mannlegt líf
yfir höfuð, og þær eru því sannkölluð »forn vísindi«. Sögu-
kviðurnar fást ekki nema við eitt einasta atriði, og það
stránglega tekið ónorrænt, nefnilega VTölsúngasögurnar; inn
í þessar sögur grípa Helgi Haddíngjaskati og Helgi Hund-
íngsbani, sem raunar eru norrænni, en þó ekki hreinar
norðurshugmyndir. Aðalleikvöllurinn er hér Saxland og
Húnaland, sem eru suðræn en ekki norræn. Flest eða öll
þau nöfn, sem nefnd eru í þessum kviðum, mega álítast að
hafa tilheyrt verulegum mönnum, jafnvel þó ýmsir (t. a. m.
tirimm og hans menn) hati haldið allt þetta eintóman liugar-
burð. Sigmundur og Sigurður Fofnisbani og Brynhildur
hafa öll verið tii, þó þau fengist við goðin og dreka, og þó
Brvnhildur væri gerð að valkyrju, öldúngis eins og Alexander
mikli, pjóðrekur af Bern og Karlamaguús voru verulegir
menn, þó af þeim gengi fjarskalegar hugmyndasögur.
|>að er ekki ný hugmynd, að Eddukviðurnar eigi ætt
sína að nokkru leyti að rekja til fornþýskra og engilsaxneskra
kvæða; henni er hreift þegar af Jóni Ólafssyni frá Grunna-
vík, og hún styrkist af ýmsum orðum Eddukviðanna, sem
varla geta verið komin annarstaðar frá. J>ar má f'yrst
nefna orðið aldrnara í Aöluspá; þetta orð er sjálfsagt
lánað frár Englandi, þar hét ealdornere og finnst optar
en einusinni í fornkvæðum Engla, en hvergi hjá oss nema
einusinni í Yöluspá; en enginn getur af alvöru trúað því,
að Englar eða Engilsaxar hafi farið að mynda sitt orð eptir