Gefn - 01.01.1873, Side 16

16
en sem þeir ortu sjálfir. Heiðin goð, sem kemur fyrir í
Hákonarmálum, hafa menn raunar skilið sem »en skínandi
goð«, ogeghef brúkað »heiðinn« í þeirri merkíngu; en nær
sanni mun samt vera að taka það í enni venjulegu merkíngu,
um heiðinna manna guði, og þá er kvæðið ekki ort af
Eyvindi, heldur af kristnum manni. Heiðnir menn hafa aldrei
kallað sjálfa sig »heiðna« eða »heiðíngja«, heldur hefir þetta
nafn verið gefið þeim af kristnum mönnurn; Sighvatur, sem
var kristiun, lætur konuna segja: »erum heiðin við«; en
þetta hefir hún aldrei sagt, heldur var honum bannað að
gánga inn í húsið, af því þar væri »heilagt«, meðan álfa-
blótið var framið; þannig var það á fyrsta bænum sem
Sighvatur kom til, og þannig held eg það hafi líka verið á
enum síðara, þó orðið se þar ekki við haft (Eornm. S. 4,
186. 187). J>aunig eru orðin í Njálu 164: »Nú vil ek þess
spyrja kristna menn ok heiðna« ekki orð þorgeirs Ljós-
vetníngagoða, heldur eru þau honum lögð í munn af enum
kristna sögumanni. Hér að auki er þessi setníng: »með
heiðin goð« sjálfsagt ekki forn í anda, þó hún sé eius góð
fyrir því. At' enum únglegu (og raunar miður skáldlegu)
orðatilfækjum í Hákonarmálum má og minna á þessi: »kvað
hin ríka Skögul«, »kvað hinn góði konúngr« — Hákonarmál
eru ekki ort af Eyvindi, og Gunnhildur hefir aldrei látið
yrkja Eiríksmál, heldur eru þessi kvæði ort af Íslendíngum
laungu seinna, og eru annars en skáldlegustu.
í Loðfafnismálum 26 stendur: »heiptum skal mána
kveðja«; barnalegt væri að halda, að slík setníng eða kenn-
íng væri einstök og upp runnin á Norðurlöndum; þvert á
móti var þessi trú á túnglinu útbreidd um öll lönd í fornöld
og er enn; þó ekki sé ætlandi til að orðin í Rúnatalsþætti
4: »verk mér af verki verks leitaði« sé þýðíng grisku orð-
anna epyw S' ipyov or.aCz (hymn. Homer. Mercur. 120), þá
ímynda eg mér samt, aö þar sem í Rúnat. 9 stendur: »Ljóð
ek þau kanu«, og þar sem sst. 10—26 hvert vers byrjar á
»þat kann ok«, þá sé það beinlínis komið frá J>jóðverjalaudi