Gefn - 01.01.1873, Page 76

76
undir dauðann (jjsMttj davárou), eins og hún’ væri kenn-
íng kristninuar sjálfrar, því guð er upphaf og endir (a xal to)
og dauðinn leiðir til guðs. *) Aðalatriðin í kenníngu Platons
eru þessi: A, Skoðun heimsins. Grundvöllur alls sann-
leika er guð, sem er hin æðsta hugmynd, hugmynd (hug-
sjón) hins góða; ímynd guðs er sóliu, eu hún stendur í
miðju allrar tilveru. Heimurinn er verk guðs, og er mikil
og reglubundin heild; með reglu heimsins gefur guð sig til
kynna; hann er ekki einúngis voldugur, heldur einnig vitur
og góður, og án líkama; hann er hið fyrsta sem er sjálfu
sér líkt, hiu sanna og hreina fegurð, hið einasta eina, sem
er hafið upp yfir umbreytíngu og iðran. Alheimurinn er
þannig til kominn, að guð, hið eilífa góða, sem ógæfan og
ðfundin ekki mega snerta, vildi umkríngja sig með verkurn,
sem væri eins fullkomin og góð og hann sjálfur. jæssi verk
gátu ekki orðið til án fyrirmyndar, en þessi fyrirmynd er
guðs eigið orð, sem hann talar við sjálfan sig, og vizka
hans, er stefnir í hugsun hans á hugmyndina um heiminn.
Heims-hugmyndin, sem er almenn, aðgreinist í margar
ólíkar hugmyndir, að því leyti sem hún hángir saman við
hinar margvíslegu eðlistegundir, sem tilveran kemur fram í.
þessar hinar mörgu hugmyndir (ideae) eru í æðsta veldi
verulegleikans, óskapaðar og eilífar, ólikamlegar og óbreyt-
anlegar, og ríkjandi í öllu því sem er og líður; þær eru
ómeingaðir eiginlegleikar guðlegrar vizku, og lifandi straumar
hennar. Einstaklíngarnir (o: sér hverr hlutur út af fyrir
sig) eiga sér rót í þeirri hluttekníngu, sem þeir hafa í þeirri
hugmynd, sem er grundvöllur tegundar þeirra. Nauðsyn
eyðileggíngarinnar ríkir í einstaklíngunum samsíða grund-
velli lífsins og fullkomlegleikans, og allfc verður að deyja;
hinn upprunalegi tilgángur hins eilífa góða verður aldrei
‘) «Svo lifa sér liverr á, sem sálast eigi“ eru fullkomlega platon-
icé hugsuð orð, og eru hin fegurstu — jeg efast um að feg-
urra sálmvers hafi nokkurntíma verið ort en þetta.