Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1886, Page 148

148
hvar er hún? Innilukt í fárra höndum? Læst niðri í
fáeinum vellæstum kistum? Hún er á víð og dreifeins
og loptið, og því nær eins breytileg og það, helzt í
höndur við árferðið, hefur vistaskipti frá ríkum til fá-
tækra, ekki fyrir ofbeldi, heldur fyrir kostgæfni og
kunnáttu hinna síðar nefndu. Auður hins rika er
dropi af útsænum, og það er segin saga orðin, að
þeir menn meðal vor, sem hafa orð á sér fyrir auð-
legð, hafa varla nokkur pólitisk áhrif á félagið. Að
auðmennirnir gjöri fulla skyldu sina, að þeir taki að
sér, eins og þeir ættu að gjöra, hið mikla málefni
mannfélagsins, sem er upphafning fólksins, hvað þekk-
ingu, drengskap og atvinnu snertir, það verður ekki
sagt með sanni. En að þeir kenni til hinna líkamlegu
þjáninga meðbræðra sinna, að þeir rétti snauðum ör-
láta hjálparhönd og styrki nytsamar stofnanir alþýð-
unnar, því verður ekki neitað. Meðal þeirra eru aðdá-
unarverðar mannúðar fyrirmyndir. þ>að er engin á-
stæða til að gjöra þá tortryggilega eins og óvini al-
þýðunnar.
En ekki minni rógur er fólginn í hrópinu móti
verkmannastéttinni, svo sem ætlaði hún sér að um-
steypa eignarréttinum. f>egar vér íhugum almennt á-
sigkomulag og hugarfar þessa hluta þjóðarinnar, þeg-
ar vér minnumst þess, að þeir eru bornir og barn-
fæddir meðal skóla og kirkna, að þeim hafa verið
kenndar nytsamlegar handiðnir, að þeir njóta margs-
konar þæginda lífsins, að flestir þeirra eiga meiri eða
minni efni sjálfir, og vona að geta aflað sér meiri, að
þeir eiga óviðjafnanleg meðöl til að bæta með kjör
sín, að þeir eru bundnir við þægileg heimili með
sterkum blóðskylduböndum, að þeir eru færir um að
veita börnum sínum það uppeldi, sem veitir þeim kost
á að ná í hnoss mannfélagsins, að þeir eru vandir á
siði og támdir við hagsmuni hárrar þjóðmenntunar —