Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1971, Page 124

124
MENNTUN BÓKAVARÐA
fylgjast með því, sem fram fer í greininni annars staðar og hugsa sjálfstætt, en láta
sér ekki nægja það hrafl þekkingar, sem komizt verður af með til að vinna vana-
bundin og einhæf störf í bókasafni. Hverjmn sem vill er í lófa lagið að viöhalda þekk-
ingu sinni og auka hana með lestri sérfræðilegra bóka og tímarita, en flest það, sem
mestu máli skiptir fyrir okkar fræði, kaupa söfnin hér. Að því munu þeir komast,
sem eftir leita. Mjög æskilegt er einnig, að fólk fari utan til framhaldsnáms eða a.m.k.
í lengri eða skemmri kynnisferöir að loknu námi hér, og hafa sem betur fer ýmsir
haft þann hátt á.
En taka ber skýrt fram, að bókasafnsfræðikennsla hér er - og mun lengi verða -
í mótun. Grundvöllur hennar er raunar mjög veikur, og kemur þar helzt til skortur
á kennaraliði. Má lítið út af bera, svo að erfiðleikum valdi. Enginn bókasafnsmaður,
sem láta vill sig bókavarðarmenntun einhverju skipta, má því taka skólahaldið í bóka-
safnsfræði sem sjálfsagðan hlut, kvöm, sem mali eins og af gömlum vana, og gera
megi síðan pöntun í framleiðsluna, þegar á þarf að halda. 011 bókasöfn, sem einhvers
mega sín og upp á viðunandi aðstöðu hafa að bjóða, þurfa, ef vel á að vera, að leggja
fram nokkurn skerf til þjálfunar bókasafnsfólks, einkum að því er tekur til æfingar-
vinnu. En ef gagn á að vera að æfingarvist í safni, hlýtur aðstoð við nemendurna að
baka starfsfólki safnanna nokkra fyrirhöfn. Á móti kemur, að stjórnendum safna
ætti að vera hægara eftir en áður að velja sér til starfa fólk, sem þeir vita af reynslu,
að vel mtrni duga.
Nú þegar rakið hefur verið í stórum dráttum, í hverju bókasafnsfræðinámið hér
er fólgið og hvaða breytingar eru fyrirhugaðar, má spyrja, hvort heimspekideild Há-
skólans eða Háskólinn yfirleitt sé hinn rétti vettvangur fyrir þessa fræðslu. Við, sem
haft höfum kennsluna í bókasafnsfræöi með höndum, höfum oft minnzt á þá leið
- og þá gjarnan sem hina æskilegustu - að stofnaður yrði sjálfstæður bókavarða-
skóli, eitthvað í hkingu við þá, sem starfræktir eru í Noregi eða Danmörku, þótt í
smárri mynd væri. Öllum hefur þó verið ljóst, að lítil líkindi muni til þess, að við
höfum afl til slíkrar skólastofnunar í náinni framtíð. En setjum svo, að við eygöum
möguleika lil slíks, væri þetta þá heppileg leið? Við dálítinn lestur um bókavaröar-
menntun og umhugsun um efniÖ að undanförnu, hef ég þó komizt að gagnstæðri nið-
urstööu, þ. e. að bókavarðarkennslan sé betur komin í Háskólanum en sjálfstæðum
bókavarðaskóla. Fyrir þessari skoöun má færa fram eftirfarandi ástæður:
1. Bókavarðarmenntun hefur undanfarin ár víða um lönd færzt inn í háskólana
eða tengzt þeim, og er ekki sjáanlegt annað en sú þróun muni halda áfram.
2. Við núverandi tilhögun eru skilyrði til tengingar bókasafnsfræði við fjölmargar
aðrar fræðigreinar, en mikils er um vert, að völ sé á sérmenntuðum bókavörðum
með sem fj ölbreytilegasta háskólamenntun.
3. Hætt er við, að sjálfstæður bókavarðaskóli fengi ekki nógu marga nemendur,
og einkum, að hann fengi minna af góðum nemendum en vænta má við núver-
andi tilhögun.