Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1971, Síða 132

FINNBOGI GUÐMUNDSSON
ISLENZK
RANNSÓKNARBÓKASÖFN
Ég FAGNA því fyrst, að Bókavarðafélag Islands skuli hafa efnt til þessa landsfundar
til að ræða ástand og horfur í bókasafnsmálum þjóðarinnar. 1 fyrrahaust bar svo
til, að við dr. Björn Sigfússon vorum gestir á þingi norskra bókavarða, og var það
hvorki meira né minna en 52. ársþing þeirra, svo að það er víst ekki seinna vænna,
að vér, íslenzkir bókaverðir, komum saman og þingum um málefni vor.
Þar sem mér er ætlað að reifa mál íslenzkra rannsóknarbókasafna, sný ég mér gagn-
gert að þeim og mun einkum dveljast við þau, eins og ástatt er um þau nú, en jafn-
framt reyna að skyggnast nokkuð fram í tímann. Saga Landsbókasafns var sem kunn-
ugt er rifjuð upp á 150 ára afmæli safnsins fyrir tveimur árum, og Einar Sigurðsson
fyrsti bókavörður ritaði grein um Háskólabókasafnið og birti í 8. tbl. Lesbókar Morg-
unblaðsins 1966 í tilefni af 25 ára afmæli safnsins. En Háskólabókasafn var formlega
opnað í hinu nýja háskólahúsi með ræðu Alexanders Jóhannessonar rektors 1. nóv-
ember 1940.
Stofn safnsins voru söfn embættismannaskólanna gömlu, Prestaskólans, Lækna-
skólans og Lagaskólans, að svo miklu leyti, sem bókakosti þeirra hafði ekki þegar
verið fenginn samastaður í Landsbókasafni. En auðvitað eignaðist Háskólinn smám
saman nokkurn bókakost, og var bókaeign hans 1940 um 30 þúsund bindi, en er nú
orðin 150 þúsund bindi.
Dr. Einar Ól. Sveinsson veitti safninu forstöðu frá upphafi lil 1945, er dr. Björn
Sigfússon tók við forstöðu þess, en embætti háskólabókavarðar var formlega stofnað
1943.
Þótt dr. Björn nyti nokkurrar aðstoðar öðru hverju í safninu, er það staðreynd,
að hann var eini fasti bókavörðurinn í samfleytt nítján ár eða unz Einar Sigurðsson
var ráðinn að Háskólabókasafni 1964.
Mætti helzt líkja þrekvirki því, er Björn vann í Háskólabókasafni á þessum árum,
við það, er smiðurinn gerði goðunum borg, en það var að sögn Snorra-Eddu „snimma
í öndverða byggð goðanna, þá er goðin höfðu sett Miðgarð og gert Valhöll“. Þar segir
einnig, að hann skyldi „af engum manni lið þiggja til verksins“. En hann beiddist
þess í staðinn, að þeir skyldu lofa, að hann hefði lið af hesti sínum. Smiðurinn tók