Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1971, Page 188

188
STOFNUNARSÖFNHÁSKÓLA
berst frá stofnunum símleiðis eða bréflega. Stofnanaþjónustan gengur frá pöntunar-
seðlum og sendir þá. Þegar bækurnar berast, eru þær skráðar hjá stofnanaþjónustu
og síðan sendar til hlutaðeigandi stofnunar. Bókavalið er á vegum hverrar stofnunar.
En stofnanaþjónustan miðlar upplýsingum um nýútkomnar bækur. Einnig lætur hún
í té vitneskju um fyrirhuguð bókakaup aðalsafns.
Gæzlu stofnunarsafna annast yfirleitt „amanuens" eða aðstoðarmaður. Þessi gæzlu-
maður er þá sá aðili, sem stofnanaþjónustan hefur mest samskipti við. Hann sendir
henni beiðnir um innkaup og dreifir til starfsliðs stofnunar þeim upplýsingum, sem
berast frá stofnanaþjónustu. Að meginreglu eru stofnunarsöfnin vistsöfn, en í reynd-
inni getur út af brugðið. Lán út fyrir háskóla tíðkast lítið. Aðalsafn heimilar sérstök
lán til stofnana, svokölluð stofnanalán. Eru þau háð ýmsum allflóknum skilyrðum,
sem ekki verða rakin hér.
Til skamms tíma voru bækur stofnunarsafna ekki skráðar í hina sænsku skrá um
erlendan ritauka rannsóknarbókasafna. En frá árinu 1968 sendir stofnanaþjónustan
til þessarar skráningar tilkynningar um að minnsta kosti þær bækur stofnunarsafna,
sem ekki eru til á aðalsafni. (Náið eftir 5, s. 38-39).
Ef borin eru saman stofnunarsöfnin í Kaupmannahöfn oghliðstæð söfn í Gautaborg,
sjáum við, að meiri hnitunar gætir með hinum síðarnefndu, enda eru jiar höfuðþættir
hinnar tæknilegu vinnu, bókaöflun og skráning, nær algjörlega hnitaðir. Hins vegar
setur hið mikla sjálfsforræði stofnana svip sinn á aðra þætti starfseminnar.
Deildaþjónustan í Ósló. í Ósló er skipan háskólabókasafns þannig háttað, að aðal-
safnið — sem um leið gegnir þjóðbókasafnshlutverki - er staðsett í Ósló, en flestar
háskóladeildir eru á Blindern, um 3—4 km frá miðbiki Óslóar í norðvestur. Stofnunar-
söfn eru 80-90 talsins. Mörg þeirra eru mjög stór. Er stærðfræðisafnið t. d. um 50
þúsund bindi. Flest eru söfnin þó 2-10 þúsund bindi. Áður fyrr var samvinnu stofn-
unarsafna og aðalsafns mjög ábótavant. Milli þeirra voru ekki önnur tengsl en venju-
leg samskipti óskyldra safna, og tíðum báru þessi samskipti fremur svip samkeppni
en samvinnu. Til þess að ráða bót á þessu var fyrir um það bil 15 árum komið á
laggir nefnd með fulltrúum frá öllum háskóladeildum. Voru tillögur nefndarinnar um
úrbætur samþykktar endanlega í háskólaráði 23. nóvember 1956 sem Reglur urn deild-
arbókaverði. Á grundvelli þeirra var komið upp því safnkerfi, sem nú verður lýst.
Hið norska kerfi hefur enga hnitaða stofnanaþjónustu eins og henni var lýst hér
að framan, en það er grundvallað á svokallaðri deildaþjónustu. Við einstakar háskóla-
deildir hafa verið stofnaðar bókasafnsmiðstöðvar, sem deildarbókavörður veitir for-
stöðu. Þótt nefndur sé hann deildarbókavörður, er ekkert deildarbókasafn við Óslóar-
háskóla, en stofnunarsöfnin eru til eftir sem áður. Bókasafnsmiðstöðvarnar eru nokk-
urs konar skrifstofur með bókaskrám, uppsláttarritum og öðrum þeim hjálpargögn-
um, sem nauðsynleg eru fyrir þá þjónustu, er liáskólabókasöfn hafa veitt frá fornu
fari. Þessi skipun felur í sér dreifingu á þjónustu aðalsafns, en innan hverrar deildar
hefur bókasafnsstarfsemin dregizt að einni miðju. Annast deildaþj ónusta bókaöflun
einstakra stofnana, flokkun, skráningu, bókband o. fl. Hún sér einnig um samskrá