Náttúrufræðingurinn - 1998, Page 120

2. mynd. Horft að eyðibýlinu Stekkfrá Hellnahrauni. I deiliskipulagstillögu fyrir Áslandið
er lagt til að rústirnar verði byggðar upp og gerðar að náttúruskóla þar sem m.a. verði
hœgt aðfrœðast um Astjörn og bœjarlandið. Ljósm. Gunnar Olafsson.
1 sm á lengd og fremur mjóslegin, með
áberandi augu. Hún er algeng hér á landi í
vötnum og tjörnum, einkum á láglendi, og
jafnvel er hana að finna í lygnum
straumvötnum. Mest er af henni í grunnum
og gróðurríkum tjörnum líkt og Astjörn.
Tjarnatítan gefur frá sér mjög sérkennilegt
hljóð.
Vatnaflær (Cladocera) eru smávaxin
krabbadýr, oftast um 1 mm á lengd, sem
mikið er af í flestum vötnum. Fjölmargar
tegundir eru til og eru þær mjög mikilvæg
fæða fyrir silung og hornsíli, einkum þó fyrir
ungfiskinn. Þó að vatnaflær séu smávaxnar
er auðvelt að greina þær í tegundir, jafnvel
með góðu stækkunargleri.
Homsfli (Gasterosteus aculeatus) er
langalgengasta físktegundin í fersku vatni
hérlendis. Það er að finna í flestum vötnum og
tjömum á láglendi og víða uppi á heiðum og er
mjög lífseigt. Homsflið er, ásamt ýmsum
vatnaskordýmm, aðalfæða flórgoðans.
Iglur eða blóðsugur (Hirudinea) em flat-
vaxnir ormar á stærð við ánamaðka, bursta-
lausar með sogskálum á báðum endum.
Iglurnar lifa einkum á því að sjúga blóð úr
dýrum sem eru í vatninu eða á því. Hin
svonefnda læknablóðsuga (Hirudo medicin-
alis) var fyrrum alin í búmm og notuð til að
taka mönnum blóð. Vitað er um fimm tegundir
af iglum hér á landi, þar af eru þrjár sem lifa
einkum á öndum og öðrum vatnafuglum.
Brunnklukka (Agabus solieri) er svört eða
grásvört rennileg bjöllutegund sem lifir sem
rándýr í tjörnum og vötnum. Lirfur brunn-
klukkunnar eru stórar og ormlaga og nefnast
vatnskettir enda eru þær einhver skæðustu
rándýr ferskvatnsins (Helgi Hallgrímsson
1979).
■ GRÓÐUR í OG VIÐ
ÁSTJÖRN
Við Ástjörn eru ýmsar gerðir gróðurlenda:
votlendi, Iyngmóarog bersvæðisgróður auk
278