Andvari - 01.01.2001, Page 111

andvari
SVIÐSETNING Á ÆVI KRISTS
109
Ekki er ólíklegt að fjallræða Krists búi að baki þessum texta. En ljósið í göng-
unum vísar ekki aðeins til fjallræðunnar heldur líka til starfa Benedikts sem
Var aldrei ánægðari en þegar hann hafði „fengið starf að stunda og hlutverk að
r®kja.“ Benedikt reynir, í anda fjallræðunnar, að vera ljós á „meðal mann-
anna, að þeir sjái góð verk [hans] og vegsami föður [þeirra...] á himnum.“
Þjónustulund Benedikts bæði við Guð og menn birtist vel í vísu hans sem
ekki nokkur maður hafði fengið að heyra: „Stormur, snjór og heiði há / herð-
lr kálfa og mýkir tá. / Sá er skjól sér ávallt á / aldrei lífið fær að sjá.“ (bls.
45). í
augum Benedikts er „allt líf, sem að innsta eðli er ekki fóm, [...] rang-
snúið og stefnir að dauða.“ (bls. 67). í þessu samhengi verður Benedikt það
hugleikið að allar skepnur eru fórnardýr, þar á meðal maðurinn. Rétt eins og
Kristur sem fómaði sér fyrir mannkynið á páskum (þ. e. var slátrað sem
Páskalambi) sér Benedikt lífsfyllingu sína í því að leggja líf sitt í sölurnar
fyrir aðra. Hann hugar ávallt fyrst að nauðsynjum Eitils og Leós áður en hann
svalar eigin þörfum (sjá t. d. bls. 47 og 73). Líkt og Jesús hefur Benedikt
Þurft að fóma gæðum þessa heims, þó hvergi komi fram í hverju þau fólust:
»Svo djúpt var á þeim draumum. Draumunum um það. Sem enginn vissi um,
nerna hann og Guð. Og fjöllin, sem hann hafði hrópað þá fyrir í kvöl sinni.“
(bls 22). Merkilegt er að rétt eins og Kristur, sem eftir innreið sína í Jerúsal-
em grætur örlög sín og fóm í Getsemanegarðinum (sjá Mt 26:36-46; Mk
14:32-42 og Lk 22:39-46), hugsar Benedikt einnig til sinnar fómar (bls. 22).
1 frumgerð sögunnar (Góða hirðinum) fólst fórn Benedikts í því að hann
fórnaði tækifærinu til að eignast ástmey sína. Þó þessa rómantík skorti í
Aðventu má enn greina dauft bergmál hennar, eins og Ólafur bendir á (1986:
193-194) Sú staðreynd að Benedikt hvorki kvænist né er við kvenmann
kenndur (svo vitað sé) minnir á skírlífi Krists. Ólafur kemst vel að orði er
bann segir: „Lífið sem undirgefin þjónusta: það er þá endanleg manngildis-
bugsjón Gunnars Gunnarssonar eins og hún birtist í Aðventu í mynd Bene-
dikts.“ (bls. 201-202).
Ef vel er að gáð má finna tengsl við krossfestingu, dauða, greftrun og upp-
ösu Krists í Aðventu. 1 framhaldi af vangaveltum Benedikts um fórn sína þá
Ennur hann til einhvers tómleika og kvíða í brjóstinu og veltir fyrir sér hvort
bann sé gleymdur af Guði (bls. 25). í lok bókarinnar minnir sögumaður á
Þessa hugsun er hann segir: „svo yfirgefinn sem hann er [...] af Guði og
mönnum [...]“ (bls. 91). Þó augljóst sé í sögulok að Benedikt er ekki (frem-
Ur en Kristur á krossinum) yfirgefinn af Guði sér sögumaður ástæðu til að
°rða þessa hugsun. Ekki er ólíklegt að ástæðan sé sú að innbyggður höfund-
Ur vilji vekja upp hugartengsl við hróp Krists á krossinum „Guð minn, hví
nefur þú yfirgefið mig?“ (Mt 27:46 og Mk 15:34). Ef þessi tilgáta er rétt er
meðvitað (eða ómeðvitað) verið að tengja fómardauða Krists við fómir og
Þjáningu Benedikts.