Andvari - 01.01.2008, Side 44

42
KRISTINN KRISTMUNDSSON
ANDVARI
Bjarni reiðubúinn að annast fyrst um sinn, a.m.k. þar til skólinn yrði
sjálfstæð stofnun, líkt og hann hafði áður gert fyrir húsmæðraskólann,
og bauð að eigin sögn menntamálaráðherra að veita „menntaskólanum
forsjá án nokkurs endurgjalds, unz kominn væri fullskipaður mennta-
skóli, en að forfallalausu yrði það haustið 1953“.63
Ráðherraskipti urðu árið 1950: Framsóknarmaðurinn Eysteinn Jóns-
son hafði sem menntamálaráðherrra gefið munnlegt leyfi fyrir Skál-
holtsdeildinni 1947; það hafði verið látið nægja ásamt samvinnu við
MR um mat á prófum. Nú varð sjálfstæðismaðurinn Björn Ólafsson
menntamálaráðherra en Eysteinn fjármálaráðherra. Þegar Bjarni bauðst
til að veita skólanum forstöðu fyrst um sinn benti Björn honum á að
hann „væri réttlaus, skorti skilyrði, þ.e. háskólapróf‘.64 Og enda þótt
100.000 króna fjárveiting til menntaskóla á Laugarvatni hefði komist á
fjárlög fyrir árið 1952 neitaði ráðherrann að stofna skólann. Árin 1951-
1952 lá reyndar nærri að syrfi til stáls milli Bjarna og menntamálaráðu-
neytisins sem minnti á að menntaskólakennslan hefði verið í óleyfi þess
og fjárveitingin allt of lág til að koma nýjum skóla á fót.65 Síðar kallaði
Bjarni þessi átök „tveggja ára orrahríð um að koma menntaskólamálinu
fyrir kattarnef“.66 Á sama tíma var hann óþreytandi að kynna mennta-
skólakennsluna „með samtölum, einkaviðtölum og blaðagreinum“67
og hvetja landsprófsnemendur utan þéttbýlisins og forráðamenn þeirra
til að koma að Laugarvatni. Þannig segir hann í bréfi til landsprófs-
nemenda víðs vegar um land sumarið 1951: „Málefni þessu, stofnun
menntaskóla í sveit, er mestur og beztur stuðningur veittur með því að
sækja um skólavist á Laugarvatni“.68 Alþingi samþykkti fyrir árið 1953
fjárveitingu „Til menntaskóla á Laugarvatni kr. 339.846“ án þess að
um hana yrðu nokkur átök69 og einnig kr. 250.000 til byggingar skóla-
stjóraíbúðar. Frumkvæði að formlegri stofnun skólans 12. apríl 1953, í
stað þess að bíða haustsins og þiggja ókeypis stjórn Bjarna þangað til,
virðist hafa komið frá menntamálaráðuneytinu og hefur þess verið til
getið að fyrirhugaðar alþingiskosningar um sumarið hafi haft þar áhrif;
menntamálaráðherra hafi viljað tryggja áhrif sín á veitingu skólameist-
arastöðunnar.70 Bjarni getur slíks hvergi og hér skal engum getum að
því leitt. Óneitanlega var það aðgengilegra fyrir nýjan skólameistara
að hafa rúman tíma til að kynnast aðstæðum og undirbúa nýtt skólaár.
Forysta og frumkvæði Bjarna var rækilega áréttað við hina opinberu
athöfn er skólinn var stofnaður, honum var falið að annast athöfnina og
vera fyrsti ræðumaður að lokinni bæn sóknarprestsins.71