Andvari - 01.01.1950, Blaðsíða 40

36
Jón Guðnason
ANDVARI
við, ef tir að hann lét af embætti, voru „íslenzkar æviskrár“, sem
áður er getið. Er fyrsta bindi þeirra þcgar komið út, á vegum
bins ísl. bókmenntafélags (með ársbókum 1948), en talið er að
ritið allt verði fimm bindi. I lefir það að geyma æviágrip nafn-
kunnra íslendinga á öllum öldurn, en tekur þó einungis yfir þá,
sem látnir voru fyrir árslok 1940. „Er fæst af því eftir mig, heldur
úr heimildum þeim, sem til er vitnað", segir böf. í formála fyrsta
bindis. Hefir hann þurft að leita víða aðdrátta í þetta rnikla rit,
eins og heimildaskrá sýnir. En þar hafa, auk ljölmargra prent-
aðra bóka og blaða, dregið liann drýgst ævir lærðra manna eftir
dr. Hannes Þorsteinsson og prcstaævir Sigbvats Gr. Borgfirð-
ings, svo og minnisgreinir þær, er þeir Steinn Dofri og Bragi
Sveinsson létu bonum í té. Þessar æviskrár eru hið fyrsta al-
menna ævisagnasafn (biografisk leksikon), sem samið bcfir verið
og gefið út bér á landi. Er þar að sjálfsögðu mjög mikinn fróð-
leik að finna um íslenzka persónusögu og ættfræði, sem almenn-
ingur hefir ekki fyrr átt greiðan aðgang að. Og stórvirki má það
kallast, er einn rnaður, aldurbniginn, fær safnað svo nriklu efni
í skipulega heild á fáum árum, jafnframt því sem hann sinnir
öðrum umfangsmiklum ritstörfum. Hitt er annað mál, að eigi
er von til þess að slík frumsmíð, gerð af einum manni á svo
skömmum tíma, fái staðizt samanburð við samskonar rit með
öðrum þjóðum, þar sem verkið er skipulagt áður en hafið er,
ritstjórn falin viðurkenndum kunnáttumanni, og efnið síðan
þrautvalið og þrautkannað af hælustu mönnum. Þótt of snemint
sé að kveða upp fullnaðardóm um rit þetta nú, er útgáfa þess
er að hefjast, virðist auðsætt, að stjórn hins virðulega íslenzka
bókmenntafélags hefði átt að láta gera fyllri athugun um efnis-
val og nánari könnun um traustleika ritsins í einstökum atrið-
um, áður en prentun væri hafin. Var þetta nauðsynlegt, jafnt
vegna notagildis ritsins fyrir lesendur sem til þess að tryggja,
að það mætti verða hinum mikilvirka safnanda til verðugrar
sæmdar.