Andvari - 01.01.1950, Blaðsíða 109

ANDVARI
Stefnt að höfundi Njálu
105
björg vill eigi skilja við Hall. Söm er sagan í báðum tilfellum
og verður bún að teljast með fádæmum.
Orðum Þórlaugar svarar Guðmundur og segir: „Þá skal þó
verkið eigi fyrir farast.“ Hann ætlar ekki að láta það standa í
vegi, þótt kona hans brenni inni. Má þetta kalla einsdæmi í
brottaskap og fólsku, en þó um leið raunhæfan skáldskap. Hinn
7. maí 1197 voru faðir og afi Þorvarðs í Saurbæ brendir inni að
Lönguhlíð í Hörgárdal. Þar fórst og Þorfinnur föðurbróðir hans.
Llann átti Ingibjörgu dóttur Guðmundar dýra, sem fyrir brenn-
unni réð. „Þá mælti Þorfinnur til Guðmundar mágs síns: „Það
or illa, er Ingibjörg, dóttir þín, er eigi hér inni.“ Guðmundur
svarar: „Það er vel, þótt hún sé hér eigi. En þó myndi það nú
fyrir engu standa.“ Nokkru síðar hljóp Þorfinnur út úr eldin-
ura, cn brennumenn báru þegar vopn á hann. „Þorfinnur mælti,
að þeir skyldi bæði höggva stórt og margt og kvað eigi mundu
þeim óþarfara mann en sig, ef hann lifði.“ En að Gnupufelli
svarar I Ialldór föður sínum, er Guðmundur biður hann að ganga
út: „Eigi þarft þú þess mig að eggja, því að þér skal enginn verri
en ég, ef móðir mín brennur hér inni.“
Samtal Ingibjargar og Kolbeins í Flugumýrarbrennu og orða-
skipti Þorfinns og Guðmundar dýra í Lönguhlíðarbrennu vaka
fyrir höfundi Ljósvetninga sögu, þá er hann greinir frá viðræðu
Guðnmndar ríka og Þórlaugar að Gnúpufelli. Þetta er hin skýr-
asta staðreynd. Llugrenningar höfundar liggja ljóst fyrir. I lugs-
un hans hvarflar frá Ingibjörgu Sturludóttur til Ingibjargar Guð-
nrundsdóttur og frá stórbrennu til stórbrennu. í samræmi við hin
dæmalausu ummæli Guðmundar dýra. „En þó myndi það nú
fyrir engu standa,“ er Guðmundur ríki látinn segja: „Þá skal þó
verkið eigi fyrir farast.“ Von er nú, að Guðmundur riki birtist
' rniklum brennuhug, er hann kemur til Saurbæjar og Gnúpu-
fells. Ilitt kann í skjótu bragði að virðast undarlegra, að hefndar-
þorsta Þorvarðs Þórarinssonar eftir dráp Kolbeins granar skuli
vera blandað í þetta mál. En þess er þá skemmst að minnast, að í