Andvari - 01.01.1950, Blaðsíða 113
ANDVARI
Stefnt að höfundi Njálu
109
vís, að Illenni liefir ginnt hann, fellur hin merkilega umsögn:
„Nú mun Hlenni eigi þykjast logið hafa, og er hann vitur
maður.“ Engin ástæða er til að efast um það, að sá almannaróm-
ur, sem höfundur Þorgils sögu vitnar til, er hann segir um Þor-
varð í Saurbæ: „Hann þótti vera nokkuð óheill og illráður", sé á
rökum reistur og að ýmsir hafi talið Þorvarð eiga vansæmandi hlut-
deild í vígi Þorgils skarða, þar sem hann hafi með slægð og undir-
lerli egnt nafna sinn til óhæfuverksins. Berast nú böndin mjög að
astvinum Þorvarðs í Saurbæ um ritun Ljósvetninga sögu. Vart
liefði nokkur annar en náinn vandamaður Þorvarðs haldið svo
hátt merki hans í sögunni sem gert er í frásögninni af Hlenna í
Saurbæ. Jafnframt verður nú ljóst, hvers vegna Hlenni kemur
hl sögunnar um leið og lokið er frásögninni af lífláti Þorkels
háks. Þorvarðs í Saurbæ getur á hinn ömurlega hátt, þegar sagt
er frá Hrafnagilsvígunum.
o o
Allri hulu um það fyrirbæri, sem kenna má við bæina tíu,
er svipt á brott. Þegar málsvari Þorvarðs í Saurbæ semur Ljós-
vetninga sögu á níunda tugi þrettándu aldar, hefir hann með
höndum hina miklu og nýskráðu ævisögu Þorgils skarða. Þar
Var hinn gamli og illi orðrómur um Þorvarð rifjaður upp í rit-
u^u máli. Að vonum verða höfundi Ljósvetninga sögu einkum
minnistæðar og hugleiknar þær frásagnir í Þorgils sögu, sem
^utu að viðskiptum nafnanna Þorvarðs í Saurbæ og Þorvarðs Þór-
ar'inssonar sumarið 1255 og veturinn 1258. Út af fyrir sig hafa
“’uðvitað sjálf hæjanöfnin í þessum frásögnum ekki haft neitt að-
| vúttarafl á hugsanir höfundar Ljósvetninga sögu, heldur at-
'U'ðir þeir, sem við þau voru tengdir og stóðu jafnframt í
luga höfundar í rótgrónum minningatengslum við hinn þunga
j’ eHisdóm yfir Þorvarði í Saurbæ. Ef áhrifa frá Þorgils sögu
lc ui ekki gætt, myndi mikið færra af bæjanöfnum hennar vera
'ufud í Ljósvetninga sögu en raun her vitni um.