Menntamál - 01.04.1967, Qupperneq 57

MENNTAMÁL
51
Ný stærðfræði, segir einhver
og hristir höfuðið. Það er nú
svo. Ætli eitthvað svipað hafi
ekki vakað fyrir Evklíð gamla fyrir rúmum tvö þús-
und árum, þegar hann skráði sína fyrstu grundvallar-
reglu: „Hlutir sem eru jafnir sama hlut eru jafnir
lrvor öðrum“. Og hann lagði á sig að sanna það, að séu
tvær iínur samsíða einhverri þriðju línu, þá eru þær
samsíða livor annarri. „Samsíða“ er einmitt dæmi um
jafngildisvenzl. Grundvallarregla Evklíðs fjallar um
ein ákveðin venzl, venzlin „jafn“, en sé hún orðuð
þannig að hún eigi við venzl almennt, má sýna frarn
á að ekki þarf að bæta nema litlu við til þess að hún
jafngildi prófsteinunum þremur: samhverfur, sjálf-
hverfur og gegnvirkur.
Dærnin, sem drepið hefur verið á hér að framan,
hala verið valin nokkuð af handahófi, frekar til að
vekja forvitni en af fræðilegum ástæðum. Þó vakir sú
hugsun að baki að þau geti sýnt, hvernig unnt er að
kynna ungurn börnum grundvallarhugmyndir úr
stærðfræði, hvernig aðferðir stærðfræðinnar þenjast
yfir fleiri svið en tölurnar einar, hvernig stærðfræðin
getur á þennan hátt nálgast aðar námsgreinar og stuðl-
að að almennum þroska í hugsun. En þótt reiknings-
kennslan teygi sig þannig yfir á ný svið, eru viðfangs-
eiiii hennar að miklu leyti söm og fyrr, lýsingarorðið
„nýr“ á fremur við um viðhorf, búning og aðferðir
en innihald. Mestu máli skiptir sem ávallt fyrr að
glæða áhuga, gera námið að reynslu, sem krefst þess
af nemandanum að hann leggi sig heils liugar fram,
en sem endurgeldur þá áreynslu ríkulega.
Nýtt eða
gamalt?