Kirkjuritið - 01.09.1950, Side 25

ALBERT SCHWEITZER
177
Óhætt'er að segja að síðan hefir hann ekki gert flugu
mein að þarflausu eða vitandi vits.
Ég vil enn geta þess, að heimspekisaga Schweitzers: Kul-
tur und Etlúk, er engan vegin auðlesin bók. Hugsunin er
svo samanþjöppuð, að maður verður helzt að lesa hana oft
til að hafa hennar full not. En ég þori að fullyrða, að
þetta er ein af merkilegustu bókum, sem ritaðar hafa verið
á þessari öld, og enginn getur lesið hana, nema sér til
stórmikils ávinnings, hvort sem hann er höf. að öllu leyti
samdóma eða ekki. Þessi bók er rituð af manni, sem þaul-
kannað hefir heimspeki og trúarbrögð allra mestu hugsuða
mannsandans og er þar að auki stórvel að sér í náttúru-
vísindum. Þetta er þroskaðasti ávöxtur af hugsun frum-
gáfaðs manns, sem leitað hefir að steini vizkunnar, er
alveg kreddulaus og óttalaus í leit sannleikans, heiðarlegur
út í yztu æsar í röksemdafærslum sínum og þar að auki
frábært göfugmenni, með spámannlega innsýn í samhengi
heimsviðburðanna. Um langan aldur mun hún því geta
orðið mörgum leiðarljós að hinu fyrirheitna landi menn-
ingarinnar.
IV.
En svo mikill sem Albert Schweitzer er af ritverkum
sínum og andlegu starfi, held ég þó að segja megi um hann
líkt og Goethe og önnur mestu stórmenni sögunnar, að
hann sé mestur af sjálfum sér, manndómi sínum og lífs-
starfi.
Á það hefir verið minnzt, hvemig hann árið 1913 yfir-
gaf glæsilega framtíð, frægð og vini í Evrópu og hélt
suður til Afríku til að líkna þar aumum og ótútlegum
villimönnum.
Þessi hugsun festi líka rætur hjá honum snemma.
Strax á unga aldri var honum það ríkt umhugsunarefni,
að sjálfur hafði hann hlotið mikið af gæðum lífsins og
meira en margir aðrir. Hann átti gott og fagurt heimili,
áhrifamikla vini, mikla hæfileika, sterka heilsu og vinnu-