Blanda - 01.01.1932, Blaðsíða 367
361
an vera af kirkjunnar valdi og eftir biskupsins
skyldu og skipan.“
Næsta skref biskups verSur aS prófa mál Bjarna.
Reglan í lögum katólsku kirkjunnar er sú, aS sá,
er sök gefur, leiði prófan til máls síns (sbr. Kristin-
rétt Árna 41. kap. og Cod. jur. canon. Liber IV. Tit.
x. can. 1748). ASaláherzlan var lögS á þaS, aS fá
játningu sökunauts um þaS, aS hann hefSi frarniS
brot þaS, sem hann var sakaSur um. Og í því skyni
var beitt margskonar pyntingum í öSrum löndum á
þessum tímum, einkum þó í villutrúarmálum, og má
nærri geta, aS aSferSir, sem tíSkaSar voru þá í
öSrum löndum, hafi aS nokkru veriS kunnar hér
og eitthvaS tíSkaSar, þegar á þurfti aS halda. Og
hefur biskup nú aS sjálfsögSu lagt alla áherzluna
á aS fá játningu Bjarna. Hefur þaS veriS ójafn
leikur. Annarsvegar harSlyndur, voldugur og ágjarn
biskup, sem hefur ráS fangans allt í hendi sér, en
hinum megin hlekkjaSur maSur, byrgSur inni í
þröngum, köldum og dimmum klefa, sennilega
svangur og kaldur, sem ekki veit, hversu lengi
honunr verSur haldiS, nema hann játi sök á sig.
ÞaS hefur eigi heldur staSiS á því, aS Bjarni ját-
aSi brotiS á sig, ef marka má, því aS fjórir þeirra
Presta (Ketill Grímúlfsson, Eiríkur Einarsson,
Andrés Jónsson og GuSmundur Jónsson) sem i
dóminum frá 17. nóv. 1480 voru, votta þaS, aS á
Marteinsmessu (11. nóv.) s. á. hafi hann lýst sig
fyrir þeim og aS biskupi hjáverandi sannan aS sök
um þaS, „aS hann hefSi legiS hjá dóttur sinni Rand-
íði líkamlega svo oft, aS hann kynni þaS ekki
greina", og aS hann hafi beSiS biskup náSar og
niiskunnar, og er höfS þar eftir Bjarna svo berorS
lýsing á öllum atvikum, aS ekki hefur þótt eftir
hafandi, er þetta bréf var gefiS út i íslenzku forn-