Eimreiðin - 01.01.1937, Page 51

eimreibin
BERKLASÝlvING OG VIÐNÁMSÞRÓTTUR
37
hafa miðað í þá átL að draga lil muna úr viðgangi veikinn-
ai'- bn þær hafa líka haft óbein áhrif, sem ekki hefur verið
gaumur gefinn, og þau hafa að þessu leyti beinst í þveröfuga
stelnu við beinu áhrifin og orðið svo afdrifarík, að gert hafa
miklu meira en vega upp á móti þeim. 'f'il þess að þetta
^erði skiljanlegt, skulum við líta á eitt enn, sem alveg liefur
orðið samferða úthreiðslu berklaveikinnar. I’að er pverrnn ung-
barnadciuðans. Enginn vafi getur leikið á því, að þverrun ung-
harnadauðans slafar fyrst og fremst af hættri meðferð ungbarna,
hollari og reglubundnari næringu og meira lireinlæti i liví-
'^lna. Þarna lellur alt í ijúfa löð, þarna verka bætlir holl-
Rstuhættir alveg eins og maður á von á. En hvaða afleiðing-
31 hetur það að öðru jöfnu fyrir hreysti kynsfóðarinnar, að
"úhgum sinnum fleiri börn lifa nú af fyrsta árið en áður
',ai ■ Skvldu það vera og liafa verið firaustustu eða óhraust-
!*slu börnin, sem dóu? Enginn mun vera í vafa um svarið.
aina fór fram úrval hinna hraustustu (survival of the fittest),
°g nytt úrvai fór fram á næstu æfiárum meðal þeirra, sem
skumtu al fyrsta árið. Sjálfsagt hefur meðferðin komið
koiku i fleiri eða færri af þeim, en þá komu bráðu farsótt-
111131 til skjalanna; þær fóru að kalla táimunarlaust um all
°g gerðu nýja landhreinsun, einkum harnaveikin. Enn kem-
111 l13^ Þ1 sögunnar, að gamalt fólk var ofl brjóstveikt, og
le' ég, eins og Jónas Kristjánsson, sennilegt og vildi jafn-
kveða sterkar að orði — að brjóstveikin liafi stundum
el lil vill marg-oft — stafað af herklaveiki. Auðvitað hef-
111 slíkt fólk smitað börnin, og þau þeirra, sem elcki liöfðu
n>egan viðnámsþrótt gegn smituninni, hafa sjálfsagt flest ver-
1 ' hópnum, sem ekki lifði af fvrsta árið. Hin, sem veikin
'ann ekki geig í fyrslu bernsku, hafa, a. m. k. flestölf, verið
niæm fyrir lienni fram á efri ár, og' sum æfina út lil liárrar
i. Og yflr liöluð má kalla, að þau, sem komust lil fullorð-
insalduis, hali verið ódrepandi.
Þessi niðurstaða, að stórfeldar framfarir í hreinlæti, heilsu-
eind og allri aðbúð almennings, hafi jafnvel ált drýgsta þátl-
er'1 'ö®Iei^a 8nlu berklaveikinnar, þólt óbeinlínis sé, hún
nvdU1 Pn SV° íuiægjuleg. En liún er i samræmi við það lög-
sun hvarvetna sýnist ráða í náltúrunni og mannhfinu,