Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Qupperneq 11

Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Qupperneq 11
SIGRÍÐUR Þ. VALGEIRSDÓTTIR DANSMENNT í GRUNNSKÓLUM Dansinn hefur fylgt mannkyninu frá ómunatíð. í pessari grein fjallar höfundurinn um stöðu dansins sem almennrar námsgreinar í breskum, norskum og íslenskum skólum. Samanburður námskráa pessara priggja ríkja varpar Ijósi á mismunandi skilning á grein- inni. - Hugtakið „dansmennt" er kynnt ogfærðfyrir pví rök að mikilvægt sé að námsgrein með pví heiti, hliðstæðri öðrum listmenntum (tónmennt, myndmennt...) verði fundinn staður í íslenska grunnskólanum og kennaramenntun taki mið afpví, bæði hin almenna og sértæk menntun sem efna pyrfti til. INNGANGUR Dans virðist einkenna mannlífið svo langt aftur í aldir sem rakið verður. I samantekt um sögu dansins í Evrópu (Quirey 1976) er bent á samfellda danshefð í Evrópu allt frá mínóskri menningu á Krít, sem talin er hafa verið í mestum blóma um 1400-1200 f. Kr. Getið er um tvær tegundir söngdansa, hringdans og hringleik, sem rekja má til þess tíma og staðfestir eru í lýsingum Hómers frá 9.-10. öld f. Kr. Þar koma fram báðar þessar tegundir söngdansa og samsvara miðaldadönsunum branle (hringdansi- /vikivaka) og farandole (hringleik/hringbroti). Þessa dansa er einnig að finna í rituð- um heimildum um dansa á miðöldum, (Arbeau 1588). Arngrímur lærði (1609) virðist nefna fyrri danstegundina hringdans, og síðar fær hún nafnið vikivaki. Leifar af þessari danstegund finnast víða í Suður-Evrópu, hér á landi og í Færeyjum þar sem ein gerð branle-dansa hefur varðveist sem almennur dans, að því er virðist í órofinni hefð. Síðari tegund hringdansa virðist fyrr á öldum hafa verið nefnd hringleikur og síðar hringbrot hér á landi. Samkvæmt Belindu Quierey ber hann öll merki þess að vera sami dans sem Hómer getur um og nefndur var farandole á miðöldum. Að því er best verður séð er það sami dans/leikur og getið er í Crymogæu Arngríms lærða (1609). Hér á landi var vikivaki dansaður fram undir 1800. í viðtali við Helga Valtýs- son á Akureyri (Sigríður Þ. Valgeirsdóttir og Mínerva Jónsdóttir 1963) kom fram að árið 1902 ferðuðust hann og norsk kona, Hulda Garborg, um Borgarfjörð í leit að vikivökum og fundu þau dansinn Ólaf liljurós. Helgi skráði dansinn og var hann ásamt fleiri vikivökum og söngdönsum gefinn út árið 1930. í þessum eina dansi hafa varðveist tvær gerðir branle-spora, og nefnir Helgi Valtýsson þær hægt viki- vakaspor og venjulegt vikivakaspor. Aðeins hið síðarnefnda hefur varðveist í fær- eyskum dansi. Þjóðdansar Norður-Evrópu nú á tímum eru yfirleitt af allt öðrum stofni og miklu yngri en vikivakarnir. Algengastir eru pardansar af sama stofni og gömlu dansarnir hér á landi og gagndansar (contra dances) sem voru fyrirrennarar þeirra. Uppeldi og menntun - Tímarit Kennaraháskóla íslands 9. árg. 2000 9
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.