Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Blaðsíða 121

Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Blaðsíða 121
GUÐRÚN STEFÁNSDÓTTIR að raunverulegri getu barnsins svo að það læri í samræmi við hæfni sína og auki jafnframt við hana (Bruner 1987). Þannig er þetta hermiferli ekki aðeins endurtekn- ing heldur bætir móðirin örlitlum breytingum inn í samspilið, barnið og móðir þess skiptast stöðugt á og barnið verður smátt og smátt virkur þátttakandi í þessu hermiferli. Barnið öðlast á þennan hátt vitneskju um að það geti haft áhrif á móður sína og fær með því ákveðna hugmynd um eftirhermu. Hlutverkin snúast smám saman við, barnið hermir eftir því sem móðirin gerir og eftirherman verður gagn- kvæm. Þegar barnið hefur öðlast þessa vitneskju er það farið að sýna eftirvænting- aratferli sem er afar mikilvægt fyrir frumkvæði þess og virkni (Stern 1985). Litlu hreyfingarnar í andliti mikið fatlaðs barns (brosviprur, grettur, tungu-hreyfingar) eru oftast nær óljósar þannig að foreldrunum reynist erfitt að sjá þær og herma samstundis eftir þeim. Ef börnin hafa auk þess ekki sjón eða nýta hana ekki fara þau einnig á mis við þetta eftirhermuferli, þau sjá ekki andlit foreldranna. Merkin sem blint barn sýnir t.d við athygli foreldranna eru oft öðruvísi. Þegar foreldrar ófatlaðs barns koma að rúmi þess brosir barnið yfirleitt og fagnar þeim um leið og það sér þau. Blint barn situr yfirleitt rólegt og frumkvæðislaust og eru viðbrögð þess oft túlkuð sem áhugaleysi. Blinda barnið er jafn áhugasamt en það þarf að ein- beita sér að því að hlusta eftir röddum og því tekur lengri tíma fyrir það að sýna áhuga og bregðast við (Jacobsen 1992). Eins og fram hefur komið hefur mikið að segja fyrir þá sem umgangast fötluð börn að vera meðvitaðir um virknistig barnsins hverju sinni. Þau merki sem barnið hefur yfir að ráða og hægt er að túlka á hverju þessara stiga eru bros barnsins, grát- ur þess og svipbrigði. Þessi merki gegna mikilvægu hlutverki vegna þess að þau eru túlkuð á svipaðan hátt allt lífið, sbr. grát nýfædda barnsins og grát fullorðinna, bros og svipbrigði (Martinsen 1992). Hreyfingar barnsins og andardráttur þess hafa einnig mikla boðskiptaþýðingu hjá barninu, og augnaráð þess er líka afar mikil- vægt verkfæri í boðskiptum (Rye 1993). Það sem fram hefur komið hér að ofan er notað til viðmiðunar í greiningu á boðskiptum barnanna í þeirri rannsókn sem hér er lýst. AÐFERÐ í rannsókninni voru notaðar eigindlegar rannsóknaraðferðir og beitt var svokallaðri tilviksrannsókn eða „case study". Markmið með tilviksrannsókn er að kafa djúpt og greina rækilega einstaka þætti hvers tilviks (Bogdan og Biklen 1992). Boðskipti mikið fatlaðra barna eru flókin og margþætt. Til þess að geta skilið þau þarf að kafa djúpt og greina þau afar nákvæmlega hjá hverju og einu barni. í rannsókninni var kannað hvernig boðskiptin fóru fram hjá hverju barni og móður þess. í niðurstöð- um rannsóknarinnar var leitað svara við eftirfarandi rannsóknarspurningum. 1. Hvernigfara boðskipti fram milli mikiðfatlaðra barna og mæðra þeirra? Til þess að svara þessari spurningu var leitað svara við eftirfarandi undirspurning- um hjá hverju barni og móður þess. 119
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184

x

Uppeldi og menntun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.