Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Blaðsíða 81

Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Blaðsíða 81
GUÐRÚN KRISTINSDÓTTIR breyta lífshlaupi annarra. Ber því að taka mið af persónulegum þáttum og sértæk- um aðstæðum þegar áhrif eru túlkuð (Rutter 1989,1993). Félagsleg færni er lykilhugtak í rannsókninni en litið hefur verið á það á mis- munandi hátt. Skilgreining þess er t. d. háð því hvort miðað er við starfræna þætti, inntak eða árangur. Ymsir líta svo á að félagsleg færni sé samsett fyrirbæri sem komi bæði fram í athöfnum manna (sé mælanleg og miðist við ýmis viðurkennd fé- lagsleg markmið) og mótist af trú einstaklingsins á eigin færni. Einnig hafi nánasta umhverfi barnsins, fjölskylda, félagar, skólaumhverfi o. fl. áhrif. Við mótun skilgreiningar til nota í þessu verkefni varð sú áhersla ofan á að líta á færnihugtakið sem samsett og margþætt fyrirbæri og með því þarf að sækja til nokkurra fræðigreina í senn, s.s. þróunarsálarfræði, sálarfræði náms, sálgreiningar- og sálsýkiskenninga og félagssálarfræði. Hér er því litið svo á að félagsleg færni birtist sem tiltölulega staðföst einkenni hjá börnum og unglingum og komi fram sem hæfni, þekking og viðhorf er börnin búa yfir og nýta sér við að mynda félags- leg tengsl og viðhalda þeim. Hún leiðir til raunhæfs skilnings á eigin aðstæðum og möguleikum og er forsenda fyrir því að einstaklingurinn búi yfir úrlausnum og nái félagslegri viðurkenningu ásamt vináttusamböndum sem eru persónulega full- nægjandi (Backe-Hansen 1998). í rannsókninni er það að jafnaði talið jákvætt að búa yfir staðfastri félagslegri færni, styrkri sjálfsmynd og hrærast í umhverfi þar sem börnin búa við jákvæð tengsl við aðra. Með því er átt við að þetta sé þeim farsælla í daglegu lífi en ella. Jafnframt eru augun höfð opin fyrir rannsóknum sem sýna að samspil umhverfis og einstaklings er ekki einsleitt eins og sagði í upphafi kaflans. Hér gæti leynst veikleiki, sem lýtur að meginviðfangsefni rannsóknarinnar, því ekki er sjálfgefið að há útkoma barna eins og hún er skoðuð hér sé jákvæð. Þeir kvarðar sem liggja til grundvallar þeim mælingum sem hér er stuðst við gera ráð fyrir tiltekinni félags- legri mótun og að sátt ríki um hvað sé æskileg eða óæskileg hegðun, viðmót og at- hafnir. Ekki verður litið fram hjá því að ólík gildi hvað þetta snertir kunna að vera til staðar í hópum í hverju þjóðfélagi fyrir sig og jafnframt milli landa. TILHÖGUN OG AÐFERÐIR Hér verður gerð stutt grein fyrir rannsóknarsniði og tilhögun (sjá nánar Backe- Hansen 1998, Guðrúnu Kristinsdóttur 1995a, 1995b). Norræna rannsóknin var lýs- andi þversniðsrannsókn er náði til um það bil 1850 barna í sex norrænum sveitarfé- lögum; tveimur í Svíþjóð og einu sveitarfélagi í hverju hinna landanna. Rannsóknin var í megindráttum með sama sniði í löndunum fimm, en auk þess voru afmörkuð atriði tekin til nánari athugunar í hverju landi fyrir sig. Að mestu var beitt spurn- ingalistum og einnig viðtölum og vettvangsathugunum í sumum landanna. Þátt- takendur voru börn, foreldrar þeirra og kennarar. Listar sem börn og kennarar svöruðu voru að mestu byggðir upp af stöðluðum kvörðum sem reynsla hafði feng- ist af í öðrum rannsóknum.2 Rannsóknarhópurinn samdi foreldralistann sem var 2 Sjá Guðrúnu Kristinsdóttur 1995a og Terje Ogden 1998 varðandi upplýsingar um kvarðana. 79
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184

x

Uppeldi og menntun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.