Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Blaðsíða 101

Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Blaðsíða 101
ELSA SIGRÍÐUR JÓNSDÓTTIR Þegar tvítyngdir nemendur koma í grunnskólann reynist mörgum námið erfitt, sérstaklega þegar líða fer á skólagönguna. Stór hópur þeirra missir trú á eigin getu og hyggur ekki á framhaldsnám. Aðeins 50°/) tvítyngdra nemenda í 10. bekk reyna að fara í framhaldsskóla, samanborið við 90% meðaltal („Flestir nýbúar hætta í námi", 1999). Ungu fólki af erlendum uppruna hefur ekki vegnað vel í framhalds- skólum og brottfall þess virðist vera nærri 100% úr framhaldsnámi (Menntamála- ráðuneytið, 1998:24). Tvítyngi Tvítyngi hefur verið skilgreint sem „færni í að skilja, tala og síðar lesa og skrifa á tveimur tungumálum og búa í tveimur menningarheimum" (Rannveig Þórisdóttir, Sigurlaug H. Svavarsdóttir og Jón Gunnar Bernburg, 1997:15). Tvítyngdir einstak- lingar geta verið mjög ólíkir hvað varðar málhæfni, en þeir þurfa að tileinka sér og nota tvö tungumál. Ingibjörg Hafstað (1994:9) segir að þegar samskipti barna fari fram á tveimur tungumálum innan veggja heimilis og í skólum megi segja að þau séu tvítyngd. Þetta á bæði við um börn sem komin eru vel á veg með að tileinka sér tvö mál og geta auðveldlega tjáð sig á þeim báðum og eins um börn sem enn hafa ekki náð tökum á öðru eða báðum málunurn. í flestum löndum heims er það talið eftirsóknarvert af þeim sem eru í efri lög- um samfélagsins að kunna erlend tungumál. Nauðsynlegt er að kunna skil á mörg- um tungumálum til að skapa sér auð og völd og halda þeim. Málakunnátta hefur verið ótvíræður kostur fyrir valdastétt samfélagsins. Hins vegar hefur fólk sem til- heyrir málfarslegum minnihlutahópum4 mætt margs konar erfiðleikum og oft beinni andstöðu menntayfirvalda í viðleitni sinni til að verða talandi á mörg tungu- mál. Skutnabb-Kangas, finnsk-sænsk fræðikona, telur það vera mannréttindi fyrir málfarslega minnihlutahópa að ná færni í að minnsta kosti tveimur tungumálum og það sé forsenda þess að geta tekið þátt í menningu, stjórnmálum og efnahagslífi samfélagsins sem þeir búa í (Skutnabb-Kangas, 1995:7-9). Það hefur verið sagt að menning sé eins og hús með marga glugga (Jagdish Gundara, fyrirlestur 26. 2. 1998). Að kunna fleiri en eitt mál opnar nýjan glugga út í heiminn, það eykur skilning og víðsýni og stuðlar að umburðarlyndi. Öll tungumál heimsins eru jafngild, þau eru öll kerfi tákna sem notuð eru til samskipta og hugs- unar. En á Vesturlöndum virðist það fara eftir tungumálum hvort það telst kostur eða galli að kunna fleiri en eitt mál. Móðurmál þjóðernisminnihlutahópa eru oft í minni metum en málið sem meirihluti þjóðarinnar talar. Evrópsk tungumál svo sem franska og enska hafa allt aðra stöðu í tungumálasamfélaginu heldur en mál sem töluð eru í Suður-Asíu. Þá stöðu má rekja aftur til nýlendutímans. Nýlendu- herrarnir kúguðu íbúana og til þess að réttlæta gerðir þeirra var því oft haldið á lofti að innfæddir væru „óæðra" fólk hvað snertir greind og siðferði. Tungumál viðkomandi þjóða voru þar af leiðandi ekki álitin vera merkileg og jafnvel drag- bítur á þroska einstaklingsins (Reid, 1992:15-17). Var jafnvel talið að best væri fyrir 4 Hópar sem hafa annað móðurmál en meirihlutinn. 99
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184

x

Uppeldi og menntun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.