Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Page 33

SIGRÍÐUR Þ. VALGEIRSDÓTTIR
VIÐAUKI 3
Hugmyndir um leiðir að markmiðum, sbr. íslenska námskrá í
listgreinum frá 1999
Fyrsta markmið: Tjáning og skapandi hugsun
a. Að skapa ungum bömum (1. og 2. bekk) aðstöðu til tjáningar og túlkunar í
hreyfingum með markvissu skipulagi umhverfis til eflingar sjálfstæðri tján-
ingu og túlkun, m.a. á ýmsu sem ber fyrir augu og eyru. Dæmi: Líkja eftir
hreyfingum og störfum manna, hreyfingum og athöfnum dýra, farartækja
eða eftir veðurfari, sérkennum árstíða, landslagi, gróðri og ýmsum öðrum
hlutlægum hugtökum sem börnin finna upp á sjálf eða út frá einföldum
leiðbeiningum svo sem að sýna eitthvað sem veltur, snýst, hoppar, stekkur,
frýs, bráðnar o.s.frv. Sjálf segja börnin ekki frá hugmynd sinni en sýna hana
í hreyfingu og láta aðra finna út hvað þau eru að tjá/túlka. Sama má segja
um tilfinningahugtök svo sem gleði, reiði, forvitni, feimni, hræðslu, kvíða,
árásargimi, hlédrægni, hugulsemi o.fl.
b. í næstu aldurshópum (3.-4. bekk) má hugsa sér að við bætist áhersla á
tjáningu og túlkun t.d. með þátttöku í einföldum dönsum, eigin og annarra,
eða léttum þjóðdönsum. Einnig fái börn aðstoð við að tileinka sér undir-
stöðuþekkingu sem þarf til að ná valdi á gerð smádansa með upphafi, mið-
hluta og endi. Þá þarf að skapa nemendum aðstöðu til að sýna skólafélög-
um, kennurum og foreldrum eigin verk og annarra svo og þjóðlegar hefðir í
dansi sem þau hafa lært í dansmennt og æft sig í að túlka.
c. Á síðasta stigi almennrar skyldu í dansmennt (5.-6. bekk) er aukin áhersla á
skapandi hugsun og samningu smáverka sem nemendur dansa fyrir félaga
og kennara en einnig sé foreldrum sköpuð aðstaða til að fylgjast með fram-
förum barna sinna á þessu sviði. Skapa þarf börnum aðstæður til að læra og
æfa sig í að meta eigin verk og annarra og færa ástæður fyrir mati sínu.
AnnaÖ markmið: Þekking á eigin hreyfigetu
a. Á fyrstu tveimur árum grunnskólans þarf að veita börnum tækifæri og
markvissa aðstöðu til að uppgötva hreyfigetu sína, fjölbreytni og sérkenni
hreyfinga líkamans. Markviss tengsl við hugmyndir og hugtök sbr. fyrsta
markmið geta aukið tilfinningu barna fyrir hreyfifærni sinni. Kennarinn get-
ur t.d. laðað fram fjölbreyttar hugmyndir og hreyfingar með því að láta böm
sýna eitthvað sem t.d. hoppar, snýst, veltur, o.s.frv. án þess að þau segi hvað
hreyfingin á að merkja. Önnur böm og kennarinn fá að geta sér til um hvað
bamið var að tjá. Við þetta má bæta ýmsum hugtökum t.d. að ýta, toga, lyfta,
þrýsta, beygja, rétta, vinda, snúast o.s.frv. Svipuðu máli gegnir um hreyfing-
ar úr stað og sérkenni þeirra (dæmi: ganga, hlaup, stökk, hopp og samsett
spor svo sem hlaupstökk, valhopp, jafnt og ójafnt sporhopp o.fl.). Markviss
tengsl við hugmyndir og áhersla á tjáningu í dansi virðist líkleg til að geta
aukið tilfinningu nemandans fyrir hreyfigetu og fjölbreytni hreyfinga.
31