Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Qupperneq 118

Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Qupperneq 118
BOÐSKIPTI MIKIÐ FATLAÐRA BARNA um sem ríkjandi voru til boðskiptagetu mikið fatlaðra barna. Flestar eldri skilgrein- ingar á boðskiptum fela í sér að barn hafi á valdi sínu einhvers konar gagnkvæmni í samspili áður en það geti átt meðvituð boðskipti við annan aðila (Kylen 1989). Oft hafa mikið fötluð börn ekki öðlast skilning á að þau geti átt gagnkvæm boðskipti við annað fólk. í þeirri rannsókn sem hér er lýst er hugtakið boðskipti því notað í rúmri merkingu og stuðst við eftirfarandi skilgreiningu. Boðskipti eru flutningur á boðum frá einum einstaklingi til annars. Þessi víðtæka skilgreining á boðskiptum felur í sér að allt sem einstaklingur aðhefst, viljandi eða óviljandi, ber einhver boð að því tilskildu að móttak- andi sé nærstaddur, sem viljandi eða óviljandi skynjar boðin og túlkar þau (Granlund og Olsson 1992:3). Boðin þurfa því ekki að hafa merkingu fyrir báða aðila, sérstaklega ekki í upphafi. Mikið fötluð börn senda ekki nærri alltaf meðvituð boð en þegar einhver önnur manneskja nemur boðin, túlkar þau og bregst við þeim gefur hún þeim boðskipta- legt gildi. Öll börn sýna merki sem hægt er að túlka en hjá mikið fötluðum börnum eru þessi merki oft svo veik að erfitt reynist að koma auga á þau, skilja þau og túlka. Stundum fara þau algerlega framhjá þeim sem þau beinast að og barnið fær ekki svar. Verði alvarleg röskun á boðskiptum barns í frumbernsku getur verið afar erfitt að endurbyggja þau síðar. Um það eru mörg dæmi enda ekki langt síðan farið var að veita boðskiptum mikið fatlaðra barna athygli og gera markvissar athuganir á þeim. Tengslamyndun og áhrif fötlunar Langflest börn mynda mjög sterk tilfinningatengsl við sína nánustu þegar í frum- bernsku og hafa þessi fyrstu tengsl verið nefnd geðtengsl á íslensku. Börn mynda geðtengsl við einn eða örfáa einstaklinga í byrjun og langoftast er móðir barnsins fyrsti og öruggasti mótaðili þess (Hrafnhildur Ragnarsdóttir 1993). Síðustu áratugi hafa margir rannsakað þróun geðtengsla og skoðað ólíkar hliðar þeirra. Niðurstaða úr þeim rannsóknum sem gerðar hafa verið sýna að þau samskipti sem geðtengslin byggjast á eru jafnframt undirstaða þroska á öllum öðrum sviðum (Bowlby 1969, 1973, Ainsworth 1973). Bowlby (1969) hefur í rannsóknum sínum sýnt fram á að ungbarnið hefur eðlislægt atferli, sem kallar eftir nálægð móður sinnar og út frá þessari nálægð þróar litla barnið tengsl við annað fólk og öðlast öryggi. Fyrstu merki um tengslaatferli hjá ungbarni eru grátur þess og bros, svipbrigði, munn-, ennis- og tunguhreyfingar sem móðir barnsins bregst við af mikilli nákvæmni. Barnið kallar á nálægð mótaðila með eigin virkni, oftast nær með gráti. Foreldrar ungbarns gæða allt það sem barnið aðhefst tilgangi og merkingu og þeir bregðast við atferli barnsins eins og það sé að gefa meðvituð skilaboð löngu áður en barnið er þess meðvitað að það geti haft áhrif á gjörðir foreldra sinna. Segja má að þessi túlkun foreldra sé upphaf boðskipta milli barnsins og foreldra þess, drifkrafturinn í þeim sem gerir það að verkum að boðskipti barnsins þróast svo ört á fyrstu mánuð- um lífsins (Hansen 1991). Tengslamyndun móður og barns hefst strax fyrstu dag- ana eftir fæðingu þess og jafnvel fyrr. Öryggistilfinning ungbarns er háð líkamlegri 116
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.