Hugur - 01.01.1994, Síða 41

Hugur - 01.01.1994, Síða 41
HUGUR Frelsi, samfélag og fjölskylda 39 álíta samfélagssinnar að almenn velferð skipi hærri sess en réttlætið. í kenningum Sandels og Maclntyres er stuðst afdráttarlaust við þessa hugmynd, sem gerir að verkum að gæðin eða velferðin vega þyngra en réttlætið. Samkvæmt þessari skoðun geta réttindi sem hafa forgang fyrir sameiginlegri velferð, grafið undan mótunaráhrifum þeirra gilda sem meðlimir samfélagsins deila. Af þessu ieiðir að slik réttindi geta ógnað sjálfsmynd einstaklinganna innan samlclagsins. I kenningu Maclntyres og Sandels felst ennfremur ákveðin tor- tryggni í garð fjölhyggju. Einingu gilda og verðmæta, scm Maclntyre álítur meðal annars eiga rætur að rekja til kenninga Aristótelesar og heilags Tómasar, stendur ógn af fjölbreytilegu verðmætamati og markmiðum. Augljósasta gagnýnin á þessa hugsjón um einingu hljóðar svo: Annað hvort er ógerlegt að skapa slíkt samfélag vegna ágreinings um hvað séu sameiginleg verðmæti, eða beita þarf valdi til að tryggja einingu. Sandel og Maclntyre myndu mótmæla slíkri gagn- rýni á þeirri forsendu að hún kæmi einungis fram við aðstæður þar sem „Sittlichkeit“ — siðferði — samfélagsins er orðið svo bágborið, að einstaklingshyggja, firring, sundrung og stjórnleysi í verðmætamati eru orðin allsráðandi. Að þeirra áliti er lausnin á slfkum vanda, sameiginleg hugsjón um almenna velferð. Þar sem Sandel og Maclntyre leggja áherslu á að frekar beri að endurreisa og styrkja gildi en leggja vanda samfélagsins í hendur stofnana hefur bandaríski heimspekingurinn Seyla Benhabib skilgreint stefnu þeirra sem „sameiningarviðbrögð" við nútímanum.8 Hún gerir greinarmun á stefnu þeirra og samfélagssinna eins og Walzers og Taylors, sem leggja áherslu á þátttöku meðlima samfélagsins. Slík kenning, ólíkt þcirri sem Sandel og Maclntyre halda fram, lítur svo á að „vandi nútímans liggi frekar fólginn í glötuðum pólitískum áhrifa- mætti, en þverrandi félagsanda, einingu og samstöðu.“9 Svar Walzers við þessum vanda og þeirri fjölhyggju sem einkennir fjölþjóða- samfélög nútíma iðnrfkja er ákall um „sameiginlegan skilning" á því hvað séu samfélagsleg verðmæti.10 8 S. Benhabib, Situaling the Self. Gender, Community and Postmodernism in Contemporary Ethics (Cambridge: Polity Press, 1992), s. 77. 9 Sama rit, sama síða. 10 M. Walzer, Spheres of Justice. A Defence of Pluralism and Equality (New York: Basic Books, 1983), s. 26.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Hugur

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.