Hugur - 01.01.1994, Page 52

Hugur - 01.01.1994, Page 52
50 Jóhann Páll Arnason HUGUR öðrum hugmyndum sem mest hefur borið á í nýlegu framlagi Frakka til þessarar rökræðu.2 Þar er lögð megináhersla á hversu opin og óviss sagan er, fremur en á algilda og óbreytanlega stefnu þróunarinnar. Er þá litið á lýðræðisbyltinguna sem róttæk umskipti frá hefðbundnu skipulagi í samlífi manna og sem tilraun til að skilgreina grundvöll þess upp á nýtt. Hvað varðar þróun lýðræðisins á síðari tímum, þá er mestan part litið á hana sem mismunandi tilraunir manna til að takast á við orsakir og langtímaafleiðingar þein'a róttæku breytinga sem urðu þegar í upphafi. Sérstaklega er bent á að það verkefni að byggja upp samfélagsskipulag sem grundvallast á fullveldi einstaklinga og sjálf- ræði þeirra, ásamt áherslubreytingum frá trúarlegum til veraldlegri valdakerfa, orsaki viðvarandi vandamál í sjálfri samfélagsgerðinni. Því þarf stöðugt að takast á við innbyggðar mótsagnir þegar verið er að festa lýðræði í sessi og einnig gæti þurft að horfast í augu við aftur- för. Innan þessa sjónarhorns er að sjálfsögðu svigrúm fyrir deilur. Olíkir höfundar segja hver sína sögu af undanfara og forsendum lýðræðisins — þótt hlutverk forsendnanna sé mun óljósara og óbeinna en greinargerð þróunarsinna gefur til kynna — og af þeim þáttum sem mest áhrif hafa á þróunina. Þannig hefur til dæmis Marcel Gauchet haldið því fram að jafnvel hin öfgafyllstu áform um róttækt lýðræði á þessari öld séu í grundvallaratriðum innan þess ramma umræðu og ímyndunar sem mótaður var í lok átjándu aldar. Claude Lefort hefur hins vegar fremur hallast að því að túlka beri sögu nútímalýðræðis sem sögu varanlegrar byltingar. En slíkur ágreiningur er ekki eins mikilvægur og „ættarsvipurinn“ sem bent var á að ofan. Loks hefur því verið haldið fram að lýðræði — skilgreint sem aðlögun félagslegs valds að hagsmunabaráttu einstaklinganna — endurspegli „náttúrlegt stjórnskipulag mannskepnunnar11.3 Ennfremur að þetta náttúrlega fyrirkomulag sé á mjög almennan en afgerandi hátt einkennandi fyrir frumstæð samfélög. Homo democraticus — hinn lýðræðislegi maður — er samkvæmt þessari skoðun tvíburabróðir homo economicus — hins hagsýna manns; báðar tegundirnar búa yfir 2 Sjá sérstaklega Claude Lefort, L'invention démocratique (París, 1981), Essais sur le politique (París, 1986) Écrire — A l'épreuve du politique (París, 1992); Frangois Furet, Penser la revolution frangaise (París, 1978); og Marcel Gauchet, La révolution des droits de l'homme, (París, 1989). 3 Sjá J. Baechler, Démocraties (París, 1985).
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Hugur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.