Hugur - 01.01.1994, Page 66

Hugur - 01.01.1994, Page 66
64 Þorsteinn Gylfason HUGUR láðst að hafa með sér bók að lesa í lestinni, og bað mig nú að bæta úr því. En ég hafði aðeins eina bók í töskunni, The Varieties of Goodness eftir Georg Henrik von Wright, en hún var þá tiltölulega nýkomin út. Þar með sagðist ég einmitt vera með einhverja beztu bók sem ég hefði lesið um ævina, en það væri óvart siðfræði. „Ég kann Siðfrœðina utan að,“ sagði hann og átti auðvitað við Siðfrœði Níkomakkosar eftir Aristóteles. „Þessi er nú óvart finnsk en ekki grísk,“ sagði ég. Jú, Ryle hafði heyrt því fleygt að von Wright, þótt hann væri annars í fremstu röð heimspekinga, væri farinn að eiga eitthvað við siðfræði á efri árum. „Nú, sumir taka líka trú í ellinni,“ sagði hann. „Já,“ sagði ég. „Og það sem meira er: hann segist hafa skrifað bókina lil að bæta manneskjurnar." Þetta þótti Ryle nokkuð gott hjá honum. „Og úr því að þú heldur,“ bætti hann við, „að hægt sé að gera mig að betri manni er bezt ég fái bókina hjá þér.“ Hann las hana í lestinni, en sagði á eftir að ekki hefði hann merkt að hann hefði orðið að betri manni af von Wright en hann var fyrir af Aristótelesi. En þetta væri nokkuð góð bók, og kannski gæti mín kynslóð gert eitthvað úr siðfræði. Hann vildi jafnvel ekki þvertaka fyrir að mannkynið kynni að verða skömminni skárra eftir en áður. „En látt þú hana vera,“ sagði hann, „og reyndu að vinna þitt verk“. Þessu hef ég hlýtt að mestu, þangað til núna. En hætt er við að Ryle þætti ekki hátt á mér risið í þessari uppreisnartilraun gegn sér. A stúdentaóeirðaárunum sællar minningar sagði hann einu sinni: „Nú, ef krakkagreyin geta ekki andmælt manni með höfðinu, má ég þá heldur biðja um þau geri það með höndum og fótum en sitji smáflissandi í lokuðum hring, láti pípu ganga og hugsi um það eitt að slokkni ekki í henni.“ Það var alltaf að slokkna í pípunni hans. Svo kannski ég ætti að reyna að andmæla honum með höfðinu; eða öllu heldur með því að nota höfuðið til annars en þess að snúa því til annarrar áttar, að siðfræði en ekki að sálarfræði. Og raunar vill svo til að á allra síðustu mánuðum hafa sótt að mér miklar efasemdir um mannlegan vilja. Þær efasemdir eru að vísu allar í brotum, en sum þeirra brota eru raunar til þess fallin að ég grýti þeim í eina víð- frægustu kenningu Ryles, og þá sem nýtur einna mestrar hylli heim- spekinga, og jafnvel sálfræðinga líka að því er Arne Næss sagði mér á dögunum. Sú er kenning hans um viljann sem fram er sett í þriðja kafla Hugmyndarinnar um hugann. Hann segir Anthony Kenny í
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Hugur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.