Hugur - 01.01.1994, Side 72

Hugur - 01.01.1994, Side 72
70 Þorsteinn Gylfason HUGUR m Tvíhyggja, reglingur og markhyggja Nytjastefna sú sem hér er til umræðu er eitt marghöfðað villudýr, eins og Þorleifur Halldórsson kveður að orði í Lofi lyginnar um alþýðu manna. En hér mun ég láta duga að líta á þennan vísdóm sem þríhöfða þurs, og reyna að erta hann ofurlítið því ég þori ekki að vona að mér lánist að hálshöggva hann og það þrisvar. Eg þarf naumast annað en að lýsa mjög lauslega hausum hans til að hver maður kannist við þá, og við það að þeir gapi við sér, nei gíni yfir sér, í nútímalegum viðhorfum hvers upplýsts manns. Hinn fyrsti flytur kenninguna um algeran eðlismun staðreynda og verðmæta. Þá kenningu skýrir Gylfi Þ. Gíslason svo að „mæla megi fjarlægðina milli Reykjavíkur og Akureyrar. Hins vegar sé ókleift að mæla eða sannreyna, hvort fegurra sé í Reykjavík eða á Akureyri. Þess vegna sé staðhæfing um fegurð staða hvorki sönn né ósönn og þar með ekki vísindalegt viðfangsefni. Hún sé fræðilega merkingar- laus.“ Og hann heldur áfram: „ Þjóðfélagsfræðingar hafa að vísu ekki haldið því fram, að gildisdómar um þjóðfélagsmál, til dæmis sá, að jafna eigi tekjuskiptingu, séu þýðingarlausir, heldur aðeins, að þeir séu merkingarlausir í þeim skilningi, að þeir verði hvorki sannaðir né afsannaðir. Dómurinn geti hins vegar verið hinn mikilvægasti frá öðrum sjónarmiðum. En þessi sjónarmið eigi ekkert skylt við vísinda- sjónarmið, þau séu tilfinningamál fremur en niðurstöður vísindalegrar hugsunar. “ Og síðar í sama riti, Þáttum úr rekstrarhagfrœði, skýrir hann mál sitt frekar með því að gera greinarmun tvenns konar staðhæfinga: „Staðreyndastaðhœfingar varða það, sem er, og stefnu - staðhœfingar hitt, sem œtti að vera. Staðreyndastaðhæfingar geta verið einfaldar eða margbrotnar, en þær fjalla ávallt um það, sem er. Ágreining um staðreyndastaðhæfingar á því að vera hægt að jafna með athugun staðreynda ... Ágreiningur um stefnustaðhæfingar verður ekki jafnaður með athugun á staðreyndum."^ Þetta er nógu skilmerkilegt. Og hið sama stendur skrifað í flestum inngangsköflum flestra kennslubóka í hverri fræðigrein: í kennslubókum í efnafræði og 7 Gylfi Þ. Gíslason, Þœttir úr rekstrarliagfrœði, 1 (Reykjavík, 1975), s. 5 og 11.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Hugur

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.