Hugur - 01.01.1994, Síða 72

Hugur - 01.01.1994, Síða 72
70 Þorsteinn Gylfason HUGUR m Tvíhyggja, reglingur og markhyggja Nytjastefna sú sem hér er til umræðu er eitt marghöfðað villudýr, eins og Þorleifur Halldórsson kveður að orði í Lofi lyginnar um alþýðu manna. En hér mun ég láta duga að líta á þennan vísdóm sem þríhöfða þurs, og reyna að erta hann ofurlítið því ég þori ekki að vona að mér lánist að hálshöggva hann og það þrisvar. Eg þarf naumast annað en að lýsa mjög lauslega hausum hans til að hver maður kannist við þá, og við það að þeir gapi við sér, nei gíni yfir sér, í nútímalegum viðhorfum hvers upplýsts manns. Hinn fyrsti flytur kenninguna um algeran eðlismun staðreynda og verðmæta. Þá kenningu skýrir Gylfi Þ. Gíslason svo að „mæla megi fjarlægðina milli Reykjavíkur og Akureyrar. Hins vegar sé ókleift að mæla eða sannreyna, hvort fegurra sé í Reykjavík eða á Akureyri. Þess vegna sé staðhæfing um fegurð staða hvorki sönn né ósönn og þar með ekki vísindalegt viðfangsefni. Hún sé fræðilega merkingar- laus.“ Og hann heldur áfram: „ Þjóðfélagsfræðingar hafa að vísu ekki haldið því fram, að gildisdómar um þjóðfélagsmál, til dæmis sá, að jafna eigi tekjuskiptingu, séu þýðingarlausir, heldur aðeins, að þeir séu merkingarlausir í þeim skilningi, að þeir verði hvorki sannaðir né afsannaðir. Dómurinn geti hins vegar verið hinn mikilvægasti frá öðrum sjónarmiðum. En þessi sjónarmið eigi ekkert skylt við vísinda- sjónarmið, þau séu tilfinningamál fremur en niðurstöður vísindalegrar hugsunar. “ Og síðar í sama riti, Þáttum úr rekstrarhagfrœði, skýrir hann mál sitt frekar með því að gera greinarmun tvenns konar staðhæfinga: „Staðreyndastaðhœfingar varða það, sem er, og stefnu - staðhœfingar hitt, sem œtti að vera. Staðreyndastaðhæfingar geta verið einfaldar eða margbrotnar, en þær fjalla ávallt um það, sem er. Ágreining um staðreyndastaðhæfingar á því að vera hægt að jafna með athugun staðreynda ... Ágreiningur um stefnustaðhæfingar verður ekki jafnaður með athugun á staðreyndum."^ Þetta er nógu skilmerkilegt. Og hið sama stendur skrifað í flestum inngangsköflum flestra kennslubóka í hverri fræðigrein: í kennslubókum í efnafræði og 7 Gylfi Þ. Gíslason, Þœttir úr rekstrarliagfrœði, 1 (Reykjavík, 1975), s. 5 og 11.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Hugur

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.