Hugur - 01.01.1994, Page 91

Hugur - 01.01.1994, Page 91
HUGUR Að gera eða að vera 89 Eftirmáli 1994 Eg hafði steingleymt þessum lestri frá 1977 þegar Ágúst Hjörtur Ingþórsson gróf hann upp úr skjalasafni Félags áhugamanna um heimspeki. Ég varð hissa á mörgu þegar ég las hann. Mest varð ég hissa á því sem þar stendur undir lokin um breyskleika. Ég hafði talið mér trú um að ég hel'ði fyrst hugsað um breyskleika af alvöru í Berkeley árið 1982 í félagsskap við Donald Davidson. En ég gat ekkert séð á móti því að lesturinn væri birtur, sem lítil heimild um liðna tíð, með hæfilegum viðvörunum. Helzta viðvörunin er sú að hann var saminn til flutnings en ekki til birtingar, og þar á ofan til flutnings á samkomu þar sem langar umræður yrðu á eftir og mörg tækifæri gæfust til að bæta málflutninginn ekki síður en til að kyngja eða svara andmælum. Þetta bið ég góðfúsan lesara að hafa í huga. Ég hef ekki breytt öðru en smávægilegu villandi orðalagi á stöku stað. Helzti málstaður minn í þessum lestri átti sér ekkert nafn svo ég vissi árið 1977. Nú á hann sér nafn meðal siðfræðinga og heitir dygðafræði (virtue ethics, virtue theory). Helztu frumkvöðlar dygða- fræðinnar á okkar tímum eru þær G.E.M. Anscombe og Philippa Foot, en Alasdair Maclntyre mun hafa stuðlað mest að útbreiðslu hennar í veröldinni með bók sinni After Virtue. Hefði nafnið "dygðafræði" verið komið til sögunnar hefði eflaust farið miklu meira fyrir hugmyndunum um dygðir og lesti en raun er á í lestrinum. En þessar hugmyndir má meðal annars nota, að ég held, til að bregða ljósi á viljahugtakið með ýmsu móti. Andóf mitt við bæði nytjastefnu og siðfræði Kants, við markhyggju og siðfræðilegri tvíhyggju, er allt í anda dygðafræðinnar. Sum and- mælin virðast mér góð og gild enn í dag, til dæmis þau sem ég hef eltir Bernard Williams um varnarleiki, en öðrum finnst mér ábótavant. Til dæmis eru ýmis göt í hugleiðingu minni um markmið, ánægju og vinnu. Þó er ég viss um að meginniðurstaðan — sú að greinarmunur tækis og tilgangs eigi ekki við um margar mikilsverðar athafnir — er bæði rétt og mikilvæg. í „Að gera og að vera“ er það einkum eitt sem er frá mér sjálfum komið, og það er tilraun mín til að ná einhverjum tökum á hugmynd- inni um vilja. Um þetta efni hugsaði ég mikið um skeið, hélt um það
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Hugur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.