Morgunn - 01.12.1932, Blaðsíða 4

130
M 0 KG U N N
ir atburðunum, gerðu úr þeim alt annað en þeir voru í
raun og veru. Þannig munu sumar vofur ekki hafa ver-
ið annað en hvítur þvottur á legsteini, afturgöngurnar
menn, sem voru að lifna við á líkbörunum o. s. frv. Af
því tæi er líklegt, að verið hafi afturganga Bjarna-Dísu
á Fjarðarheiði. (S.S.) Þar er það stúlka, sem er kornin
að dauða sökum hungurs og kulda, en hefir helt í sig
brennivíni og stokkið út í skaflinn. Maðurinn, sem fyrst-
ur kemur að, hyggur að Dísa sé dauð og í þann veginn
að ganga aftur og hans fyrsta verk er að veita henni
það tilræði, sem nægði til þess að hún stæði ekki upp í
annað sinn.
Af þessu leiðir, að þegar um er að ræða kenningar
þjóðsagnanna um annað líf, er nauðsynlegt að gera sér
ljóst, hvaða trúarhugmyndir ríkja hjá almenningi um
það atriði og hvaða þátt sú trú hefir átt í því að mynda
og móta sagnirnar. Er ef til vill hægt að skýra alt það,
sem fram kemur í þjóðtrúnni um annað líf út frá skoð-
unum þeim, sem haldið var að þjóðinni á þeim tíma, er
sögurnar verða til.
Nú á tímum er mönnum orðið það ljóst, að kenn-
ingar biblíunnar um annað líf eru ekki ávalt þær sömu.
Þær birtast þar á mörgum þróunarstigum, alt frá óljósri
skuggatilveru í undirheimum til fullkominnar meðvit-
undar um ástand sitt í öðrum heimi. Ódauðleikatrú Páls
postula er t. d. all-ólik skoðunum gamla-testamentisins
á dauðanum. En þrátt fyrir þetta reyndi kirkjan um
margra alda bil að setja fram heilsteypta kenningu um
annað líf á grundvelli biblíunnar allrar. Af því leiðir aftur,
að ýmsir einstakir atburðir eða kenningar, sem þar er
sagt frá, hurfu í gleymsku eða lítið var um þá skeytt, en
hin viðurkenda erfikenning varð eins konar sambland
úr gyðinglegum og kristilegum trúarhugmyndum. Aðal-
atriði hennar urðu þessi: Eftir dauðann lifir maðurinn
tvennskonar tilveru fyrst um sinn. Hann blundar eða
sefur í gröf sinni til efsta dags, en sál hans lifir ein-