Morgunn - 01.06.1935, Side 71

MORGUNN
65
Spíritismi og guðspeki.
Inngangsorð.
Eg ætla að vega til beggja handa í þessu erindi, og
verða vinir mínir guðspekingarnir og spíritistarnir nokkuð
jafnt fyrir höggum. Vona eg þó að um engin svöðusár
verði að ræða! Sannleikurinn er sá, að eg er og hefi lengi
verið dálítið óánægður við þá báða. í stað þess að standa
saman og vinna saman, hafa þeir skipað sér í tvo and-
stæða heri, sem stundum hafa skipst á illvígum skeytum.
Guðspekingarnir hafa stundum sett sig á dálítið »háan
hest«, sem kallað er, gagnvart spíritistunum, talið lítið á
rannsóknum þeirra að græða og jafnvel stundum litið horn-
auga til þeirra sem einskonar myrkraverka, sem bezt væri
að koma ekki nærri, — þrátt fyrir það, að í raun réttri
íellur spíritisminn sem rannsóknarstefna undir 3. liðinn i
stefnuskrá Guðspekifélagsins. Og þeir hafa hampað hinum
dulrænu fræðum sínum framan í heiminn eins og þeir
vildu segja: Þarna er hin eina sanna og sáluhjálplega
dulspeki! Siðastur manna skal eg vera til að neita því,
að dulfræði guðspekinnar sé að mörgu leyti merkileg en
þó er margt af þeirri dulfræði þannig vaxið, að miklu
erfiðara er að koma þar vísindum við, heldur en á sviði
sálarrannsóknanna. Spiritistarnir hafa aftur á móti látið sér
fátt um finnast, er ljósi guðspekinnar hefir verið brugðið
yfir mannlífið og viðfangsefni mannsandans. í guðspeki-
ffaeðunum, sem eru óvenjulega heilsteypt, þaulhugsað og
rökrétt heimspekikerfi, hafa þeir lítið séð annað en draum-
dra, loftkendar hugsmiðar og tilgátur. Og fullir af kot-
rosknum rétttrúnaði og oftrú á sín eigin vísindi hafa
sPíritistar oft ekki haft önnur svör á reiðum höndum gegn
staðhæfingum guðspekinnar en þetta: »Þetta er ekki sann-
5