Morgunn - 01.06.1935, Side 72

66
M0R6UNN
að!« Þessi afstaða guðspekinga og spíritista hverra tif
annara er glögt dæmi þess, hve undarlega lengi menn
leyfa þröngsýni og fordómum að vera í för með sér, og
hve það, sem á erlendu máli er nefnt »secterismi«, og
nefna mætti klíkuskap eða sértrúnað, á oft rík ítök í mönn-
um, sem þó vilja láta telja sig frjálslynda. Sannleikurinn
er sá, að ef guðspekingar og spiritistar fengjust til þess
að »rugla reitum sínum saman«, þ. e. a. s. fengjust til þess
að miðla hver öðrum þeirri þekkingu og reynslu, sem þeir
hafa yfir að ráða og bræða brotasilfur sitt saman, þá
myndu báðir græða. Og eg skal segja yður, í hverju sá
gróði yrði fólginn: Það, sem spíritisminn hefir að sumu leyti
fram yfir guðspekina, er það, að hann er hlutrænni, meira
»objectiv«, og hann fæst við viðfangsefni, sem eru nœr
venjulegum mönnum heldur en sum viðfangsefni guðspekinn-
ar. Hann getur að sumu leyti betur ofist saman við og orðið
virkur þáttur í daglegu lífi manna, og það er hægara að
koma vísindum við, á sviði spíritismans. Það, sem guð-
spekin mundi því græða á samruna og samfélagi við spíri-
tismann, er fyrst og fremst nánari snerting við hið dag'
lega líf manna og meiri raunhyggja (»realismus«). Því skal
ekki neitað að sumír guðspekingar virðast hafa tilhneig-
ingu til að hætta sér nokkuð hátt upp í skýin, og koma
stundum engan veginn óskemdir úr þeim loftförum niður
á jörðina aftur. Spíritismi, er rekinn væri sem vísindaleg
rannróknarstefna, mundi geta verið þessum mönnum holl-
ur fjötur um fót. Það, sem spíritisminn aftur á móti mundi
græða á samruna og samfélagi við guðspekina, er meðal
annars þetta: Hann mundi augðast að nýjum skilningi og
skýringum, ekki aðeins á sambandinu við annan heim og
lifinu eftir dauðann, heldur og á lífinu og tilverunni yfir-
leitt. Hann mundi fá vængi til að fljúga með! Ef lýsa ætti
í stuttu máli muninum á spíritisma og guðspeki, mætti gera
það á þessa leið: Spiritisminn hefir á sér meira ve.njulegt
vísindasnið heldur en guðspekin. Guðspekin er heimspeki-
legri. í þessu er í raun og veru aðalmunurinn fólginn. En