Andvari - 01.01.2011, Blaðsíða 139

ÁNDVARI
SVIPMYND AF INGIBJÖRGU
137
20 Hér er þá gengið út frá því að klæðnaður og uppstillingar segi til um hvert tilefni.
21 Inga Lára Baldvinsdóttir, Ljósmyndarar á Islandi, bls. 21.
22 Einar Laxness getur þess að myndin sé „sennilega [tekin] skömmu eftir giftingu þeirra
1845“ og Guðjón Friðriksson tekur undir með Einari. Sjá Guðjón Friðriksson, Jón
Sigurðsson I, bls. 363 og Einar Laxness, Jón Sigurðsson forseti 1811-1879, (Reykjavík
1979), bls. 57.
23 Bogi Th. Melsteð, „Formáli“, Brjeffrá Páli Melsteð til Jóns Sigurðssonar (Kaupmanna-
höfn 1913), V.-VII., bls. V-VI. Sjá í bréfi til BogafráPáli: „Eg vargarðbúi frá 1. oktbr. 1834
til 1. oktbr. 1838. Þá flutti eg til Jóns Sigurðssonar í Klausturstræti nr. 91, 92, 93, minnir
mig, á 1. sal. Þar bjó eg til vordaga 1840, og fór þá til íslands. Eg skildi við Jón hrafnsvartan
á hár, en sá hann hjer 1845 snjóhvítan á hár. Veikindin gerðu hann þannig."
24 Mms 1585. Það er álit starfsmanna Þjóðminjasafns, Ingu Láru Baldvinsdóttur og Ivars
Brynjólfssonar, að þessi mynd sem aðeins er varðveitt í eftirtökum á pappír sé eftirtaka eftir
daguerreótýpu. Þessu til staðfestingar er m.a. að neðst á myndinni má greina miklar rispur
en daguerreótýpur voru teknar á málmplötur.
25 Myndin er eftirtaka eftir JS 167 sem er tekin á svokallaðan salt pappír. Sá pappír var í
notkun frá 1839 og átti blómatíma til 1850 þegar ný ljósmyndapappírsgerð, albumin, kom
fram. Þessi mynd er tekin í Danmörku líklega um 1850 að sögn Ingu Láru Baldvinsdóttur.
26 Inga Lára Baldvinsdóttir, Ljósmyndarar á íslandi, bls. 49.
27 Bogi segir í formála Endurminninga Páls: „Páll Melsteð var eins og margir muna ein-
staklega minnugur maður, og hjelt hann minni sínu mjög vel fram á efstu æfiár sín; en hann
var líka mjög samviskusamur og varkár, og vildi eigi fullyrða neitt, sem hann mundi eigi
með vissu." Sjá: Bogi Th. Melsteð, „Formáli“, í Endurminníngar Páls Melsteðs. Ritaðar af
honum sjálfum, (Kaupmannahöfn 1912), V.-VII., bls. VII.
28 Ochsner, Bjprn, Fotografiet i Danmark 1840-1940, bls. 9.
29 Valtýr Stefánsson, „Gamlar myndir og minningar. Frú Ingibjörg Jensdóttir segir frá“,
Myndir úr þjóðlífinu. Fimmtíu viðtöl, (Reykjavík 1958), bls. 136-150.
30 Inga Lára Baldvinsdóttir segir að „myndin hafi ekki verið opnuð að því best verður séð“.
31 Ochsner, Bjprn, Eotografiet i Danmark 1840-1940, bls. 9. Þar segir um ramma sem settir
voru á Daguerremyndir á 6. áratugnum í Danmörku: „billedet monteredes nu forsænket
under den oftest sorte, med guld stafferede karton, hvis billedfelt, ovalt eller rektangulært
med afrundede hjprner, har en bred, forgyldt kant skrát ned til daguerreotypiet. Det hele
er ofte indsat i en ret dyb, sortlakeret ramme.“ Ramminn utan um myndina af Ingibjörgu
virðist í samræmi við þessa lýsingu.
32 Mms 6352.
33 Sjá t.d. eftirfarandi tilvitnanir í bréfum frá Jóni: BréfJóns Sigurðssonar. Úrval, Jón Sigurðs-
son til Gísla Hjálmarssonar, Kaupmannahöfn, 27. ágúst 1864, bls. 358. „Kærar þakkir fyrir
þitt góða seinasta bréf. Eg gef mig, að þræta við þig útúr myndinni, því eg sé þú ert fastur
á þínu máli, og átt líklega á réttu að standa með það, að eg sé orðinn ólíkari því sem eg
var, heldur en mér sjálfum sýnist. Sá sem sér sig daglega á víst bágara með að sjá muninn
heldur en hinn, sem sér sama mann að laungum tíma liðnum; en eg held nú líka, að hin fyrri
myndin, eptir Wegener, hafi aldrei verið neitt lík; hún hefir líklega verið fallegri, en eg var
þá, því Wegener hefir viljað, að ykkur skyldi lítast á mig þar heima.“
Bréf Jóns Sigurðssonar. Úrval, Jón Sigurðsson til Sigurðar Gunnarssonar, Kaupmanna-
höfn, 21. ágúst 1868, bls. 447. „Þú átt víst mynd af þér aflögu, hérna er ein af mér.“
Bréf Jóns Sigurðssonar. Úrval, Jón Sigurðsson til Konrad Maurer, Kaupmannahöfn, 22.
maí 1864, bls. 353.
„Nú held eg væri gaman, ef við Guðbrandur gætum fengið yður til þriðja manns hjá Mjóna.
Svo þér sjáið hvernig eg tek mig út á þessum tímum, þá sendi eg yður myndir, sem eg bið