Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1939, Síða 38

12
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
Ef til vill voru Lassarónar skemti-
legaista bók ársins. Höfundurinn,
Sigurður Haralz, sonur sr. Haralds
Níelssonar (f. 1901) tekur hér upp
þann góða sið, sem ýmsir íslending-
ar frá Jóni Indíafara til Sveinbjarn-
ar Egilssonar hafa æft: að segja frá
æfintýrum sínum á einföldu máli.
Æfintýri farmanna þurfi engra
listarbragða til þess' að vera skemti-
leg. Síðan hefir Sigurður bætt ann-
ari bók við (Emigrantar 1936) og
skrifað nokkrar sögur fyrir blöðin.
Barnabókin Yið Álftavatn vakti
líka talsverða athygli. Ekki sízt af
því að höfundurinn var >svo ungur
(15 ára) og stórhuga. Hann var á-
kveðinn í að verða rithöífundur.
Næsta ár kom svo barnabókin Um
sumarkvöld með smásögum (1935).
Og loks 1936 kom fyrsta iskáldsagan
Skuggarnir af bænum- Um söguna
segir höfundur í viðtali við Alþýðu-
blaðið 15. marz 1936: “Eg ætla mér
að iskapa persónu, sem elst upp við
þær breytingar sem eru og hafa
verið á undanfömum 30 árum, lýsa
nákvæmlega hvernig persónan iskap-
ast upp úr þeim andstæðum sem
hún hefir átt við að búa í erfiði
isveitalífsins og sambandi hennar við
náttúruna. Skýra hvernig sögu-
hetjan býr að æskuáhrifunum og
hvernig þau setja svip á hana. Þetta
er sveitadrengur, sem lendir 10 ára
gamall á flæking, er heimilið flosn-
ar upp. Lýsi draumum og vonum
drengsins vetur og vor. Læt hann
vera í sveit til þrítugsaldurs; er
hann fer til Reykjavíkur. Þar lýkur
fyrsta hluta.”
í raun og veru nær isagan ekki
alveg svona langt. Hún er bara
tveir fyrstu áfangarnir af æfi kot-
ungssonarins: heima í kotinu og í
fyrstu vistinni, þar til hann gengur
úr henni.
Eins og vænta mátti, ber sagan
miklar menjar Laxness bæði um
sjónarmið og byggingu. Faðir
drengsins er í ætt við Bjiart á Sum-
arhúsum. Hreppstjórinn minnir á
embættisbróður isinn í Sjálfstæðu
fólki. Og móðir drengsins, sem séð
hefir betri daga hjá frú Guðrúnu,
prestskonu, minnir á konu Bjarts,
sem ekki kunni aðferðum kotbú-
skaparins. Málfarið log blærinn alt
minnir á Laxness. Og aftur getur
manni dottið í hug, hvort hér sé
sunnlenzka á ferðinni. En hvað
sem þesisu líður þá er sagan vel sögð,
svo vel að Laxness sjálfur hefði
vnala gert betur. Þetta gefur góðar
vonir um að Ólafur verði ágætur
rithöfundur þegar honum vex þroski
og fiskur um hrygg. Og um jafn-
ungan mann er engin ástæða til að
efast.
ólafur er fæddur 26. sept. 1918,
og uppalinn að Torfastöðum í Grafn-
ingi. Þaðan er útsýn til Álftavatns,
er hann skrifaði um fyrstu sögu tsína
er á prent kom. (Fyrstu söguna seg-
ist hann hafa skrifað 7 ára, eins og
flestir góðir höfundar hafa gert).
Um skólagöngu Ólafs er mér alt
ókunnugt. Veturinn 1936-37 fór
hann utan til Danmerkur.
Það er enginn efi á því, að þeir
sunnlendingarnir Guðmundur Dan-
íelsson og ólafur Jóh. Sigurðsson
eru framtíðar mennirnir í íslenzk-
um bókmentum ef þeir lifa. En
framtíðin ein getur leitt í Ijós hvern-
ig þeir þroskast. Báðir standa þeir
á herðum Laxness, báðir skrifa á-
deilur á ástandið eins og það er. Þó