Nýtt Helgafell - 31.12.1959, Blaðsíða 44

Nýtt Helgafell - 31.12.1959, Blaðsíða 44
174 HELGAFELL samfara og þær algjörlega vísindalegs eðlis. Getum vér viðurkennt kenningar þær, sem þjóðfélagsverkfræðingar styðjast við og nota til að réttlæta meðferð sína á fólki? Prófessor Elton Mayo segir oss til dæmis afdráttarlaust, að „löngun mannsins til að vera í einu og öllu samstarfsinaður meðbræðra sinna sé sterkt mannlegt einkenni og ef til vill hið allra sterk- asta.“ Ég myndi kalla þetta tvímælalaust rangt. Sumir ala þessa löngun í brjósti, aðrir ekki. Það fer eftir skaplyndi og líkamserfðum. Ilvaða þjóðfélagsskipulag, sem reist væri á þeirri skoðun, að „maðurinn“ (hver sem „mað- urinn“ er nú) æski þess að vera í stöðugu sambandi við meðbræður sína, hlyti að verða Prókrústesarrekkja fyrir margan mann. Ann- aðhvort yrði að stytta hann eða teygja, til þess að hann yrði mátulegur á kvalabekkinn. Og á hinn bóginn. Hversu rómantískar og falskar eru þær ekki hinar Ijóðrænu lýsingar á miðöldunum, sem margir nútíma fræðimenn um þjóðfélagsmál skreyta með bækur sínar! „Miðaldamaðurinn var meðlimur í gildi, léns- eða þorpsfélagi, sem veitti honum vernd alla ævina og tryggði honum frið og sálarró.“ Veitti honum vernd fyrir hverju, vel á rninnzt? Ekki fyrir miskunnarlausum hrotta- skap yfirboðara hans. Og hvað sem líður „friði og sálarró“, þá var á miðöldum ákaflega mik- ið um ólinnandi vanburðarkennd, sára óham- ingju og logandi gremju við hið ósveigjan- lega, stiggreinda valdskerfi, sem hleypti eng- um upp á við í þjóðfélagsstiganum, og leyfði ekki heldur þeim, sem fjötraður voru við land sitt, mikil ferðalög á láréttu. Hin ópersónulegu öfl ofbyggðar og ofskipulagningar, og þeir þjóðfélagsverkfræðingar, sem eru að reyna að stýra þessum öflum, stefna nú með oss í átt til nýs miðaldaskipulags. Sú endurvakning verður gerð notalegri en fyrirmyndin með ým- is konar Fögru-nýju-veraldar þægindum, svo sem ungbarnaþjálfun, svefnkennslu, áhyggju- eyðandi lyfjum, en — samt sem áður verður þetta ekkert annað en hrein únauð fyrir allan þörra manna og kvenna. K. K. þýddi
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104

x

Nýtt Helgafell

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Nýtt Helgafell
https://timarit.is/publication/1049

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.