Nýtt Helgafell - 31.12.1959, Blaðsíða 48

178
HELGAFELL
því það varð æ þrengra og þrengra um þau
í tíma og rúmi. Þau áttu nú börn, Jónas
stundaði iðju sína heima, híbýlakosturinn var
lítill og mánaðartekjurnar of rýrar til þess
að þau gætu fest kaup á stærri íbúð, svo það
var takmarkað rúm sem þau höfðu til að at-
hafna sig, hvort við sitt verk, Jónas og
Lovísa. íbúðin var á fyrstu hæð í fyrrverandi
gistihúsi frá átjándu öld í elzta hluta borgar-
innar. Margir listamenn áttu heima á þessum
slóðum, trúir þeirri meginreglu, að í listurn
beri að leita að hinu nýja í gömlu umhverfi.
Jónas aðhylltist einnig þessa hugmynd og var
ákaflega hrifinn af því að búa í þessu hverfi.
Um íbúðina var hægt að segja með sanni,
að hún var gömul. En á henni höfðu verið
gerðar nokkrar mjög nýtízkulegar breytingar,
sem gáfu henni frumlegan blæ, aðallega á
þann hátt að hún bauð fólki upp á geysilegt
magn af lofti, enda þótt hún væri lítil að
flatarmáli. í herbergjunum var gífurlega hátt
til lofts og gluggarnir feykilega stórir. Þau
höfðu greinilega verið ætluð til viðtöku gesta
eða annarrar viðhafnar, eftir því að dæma,
hve stórsniðin hlutföllin voru. En nauðsynin
á að þjappa borgarfólkinu saman og láta fast-
eignir gefa af sér nægar tekjur hafði neytt
eigendurna hvern af öðrum til að hluta þessi
gríðarstóru herbergi sundur með skilveggjum,
en þannig fengu þeir marga bása handa leigj-
endahjörð sinni og mikið fé í leigugjald, því
leigan var há. Engu að síður gerðu þeir mik-
ið úr „loftrýminu“, sem þeir töldu „ákaflega
mikils virði.“ Enginn gat borið brigður á þann
kost. Hitt þótti sýnt, að hann væri eingöngu
því að þakka, að eigendurnir hefðu ekki séð
neitt ráð til að þilja herbergin einnig í sundur
á hæðina. Annars hefðu þeir vafalaust ekki
hikað við að fórna því sem fórna þurfti til
að hafa nokkurt meira húsaskjól að bjóða
komandi kynslóð, sem var einstaklega hjóna-
sæl og frjósöm um þessar rnundir. Loftrýmið
var ekki heldur ótvíræður kostur. Því fylgdi
sá galli að það var erfitt að hita upp herberg-
in að vetrarlagi, og þessvegna neyddust eig-
endurnir því iniður til að láta leigjendurna
borga meira fyrir upphitunina en ella. A
sumrin voru herbergin bókstaflega í geisla-
flóði, vegna þess hve gluggarnir voru ferlega
stórir, og engir gluggahlerar fyrir þeim. Eig-
endurnir höfðu vanrækt að setja þá upp.
Sjálfsagt hafði þeim hrosið hugur við hæð-
inni á gluggunum og verðinu á hlerunum.
Þykk gluggatjöld gátu svo sem komið að
sömu notum, og þau losuðu eigendurna við
allar kostnaðaráhyggjur,- þar sem leigjend-
urnir lögðu þau til sjálfir. En eigendurnir voru
langt frá því ófúsir til að hjálpa leigjendunum,
og buðu þeim gluggatjöld úr verzlunum sín-
um fyrir einstaklega hagstætt verð. Mannúð-
arstarf þeirra í húsnæðismálum var í rauninni
tómstundaiðja. Lífsstarf þessara nýju fursta
var að selja bómullarefni og flosklæði.
Jónas varð stórhrifinn af kostum íbúðar-
innar og lét ókostina lítt á sig fá. „Eins og
þér óskið,“ sagði hann við eigandann, þegar
aukagjaldið fyrir upphitunina kom til tals.
Um gluggatjöldin var liann sammála Iævísu,
en hún taldi nóg að hafa fyrir svefnherbergis-
gluggunum, en láta hina gluggana eiga sig.
„Við þurfum ekkert að fela,“ sagði þessi
hreina sál. Jónas var sérstaklega hrifinn af
stærsta herberginu, þar sem svo hátt var til
lofts að ekki þóttu tiltök að koma þar upp
rafljósi. Það var gengið beint inn í þetta her-
bergi, en þröngur gangur tengdi það við hin
tvö, sem voru miklu minni og lágu hvort inn-
ar af öðru. í hinum enda íbúðarinnar var
eldhús og salerni, en auk þess kompa. sem
hafði verið skírð sturtuklefi. Hún hefði að
sjálfsögðu getað borið nafn með rentu, ef til-
heyrandi útbúnaði hefði verið komið þar fyrir
í lárétta stöðu og menn hefðu verið reiðu-
búnir til að taka við heilsusamlegri vatns-
bununni, án þess að geta hreyft legg né lið.
Sökum þess hve lofthæðin var mikil og her-
bergin þröng, varð íbúðin einsog kynlegt sam-
ansafn af rétthyrndum ferhyrningum, að
mestu úr gleri, ekkert nema dyr og gluggar,
svo livergi fannst veggrými fyrir húsgögnin,
en fólkið, sem var baðað í skjannalegri birtu,
var þarna einsog smáfiskar svndandi í vatns-
keri. Auk þess vissu allir gluggarnir út að
húsagarðinum, það er að segja að öðrum