Nýtt Helgafell - 31.12.1959, Blaðsíða 43

OFSKIPULAGNING
173
ástir konu sinnar til að þjóna betur veldi þess
fyrirtækis, sem veitir honum atvinnu.*)
Ekki er úr vegi að minnast hér á, að í
skáldsögunni 1984 voru félagar Flokksins
neyddir til að hlíta hinum ströngustu reglum
í kynferðismálum. í Fögru, nýju veröld var
hins vegar öllum leyft að láta eftir ástríðu
sinni, hvar og hvenær sem var. Þjóðfélag það,
sem Orwell lýsir í 1984 var í styrjöld um
aldur og ævi, og markmið leiðtoganna var
vitaskuld fyrst og fremst það að njóta ánægju
þeirrar sem valdið veitir, en í öðru lagi hitt,
að halda þegnum sínum í því æsingarástandi
sýknt og heilagt, sem þarf til að viðhalda sí-
felldu stríði. Með því að halda uppi sífelldum
áróðri gegn kynferðislífi gátu valdhafarnir
viðhaldið nægilegri æsingu í þegnunum og full-
nægt um leið á notalegasta hátt valdagirnd
sinni. í Fögru, nýju veröld er lýstþjóðfélagi,
sem hefir afnumið styrjaldir, og þar er fremsta
markmið valdhafanna að halda þegnunum
sem friðsömustum. Ein aðferð þeirra til þess
er sú að lögleiða frelsi í kynferðismálum og
afnema fjölskyldulíf, en þetta losar fólkið að
kalla við alla æsingu, livort heldur skemmandi
eða skapandi. í 1984 er valdafíkn fullnægt
með því að kvelja fólk, en í Fögru, nýju
veröld með því að veita fólkinu nautnir, sem
varla eru síður niðurlægjandi.
Þjóðfélagsleg siðfræði í dag er greinilega
ekkert annað en tilraun til að réttlæta eftir
á ýmsar hinar óæskilegri afleiðingar ofskipu-
lagningar. Hún er aumkunarverð tilraun
til þess að gera dyggð úr illri nauðsyn
og lesa einhver jákvæð gildi út úr óþægi-
legum staðreyndum. Hún er ákaflega óraun-
sæilegt siðferðilegt kerfi og þess vegna stór-
hættulegt. Þjóðfélagsheildin, sem nú er álitin
liafa meira gildi en hver einstakur meðlimur
* í ríki Mao Tse-tung hafa þessi kapítalísku heilrœði
verið gerð að boðorðum og síðan tilskipunum, ofurlítið
breyttum. I hinum nýju kommúnum hefur hjúskaparlíf
verið afnumið. Svo að ástúð komi ekki til greina, eru
eiginmenn og eiginkonur látin sofa sitt í hverjum skála
og fá ekki leyfi til að sofa saman oftar en annan hvern
laugardag (og þá einungis í einn, tvo tíma líkt og vændis-
konur og viðskiptavinir þeirra).
hennar, er ekki líffræðileg heild, eins og bý-
flugnabú eða termítahraukar geta talizt vera.
Hún er aðeins fyrirkomulag, félagsleg tilhög-
un. Það eru engin lífsgildi til, nema þau sem
eru tengd lífi og meðvitund. Fyrirkomulag
hefir hvorki líf né meðvitund. Gildi þess er
það notagildi, sem því er fengið. Það er einsk-
isverði í sjálfu sér og hefir einungis gildi að
svo miklu leyti sem það er til hagsbóta fyrir
þá einstaklinga, sem eru hlutar samfélags-
heildarinnar. Að setja fyrirkomulag ofar fólki
er að setja meðalið ofar tilganginum. Afleið-
ingar slíks mátti glögglega sjá í ríkjum Hitlers
og Stalins. Undir þeirra hryllilegu stjórn voru
raarkmið einstaklinganna bæld undir meðöl
skipulagsins með ofbeldi og áróðri, kerfis-
bundnum ógnunum og kerfisbundnum hugs-
anaáhrifum. Einræðisríki framtíðarinnar verða
betur rekin og þar verður færra um ofbeldis-
verk en í ríkjum Stalins og Hitlers. Þegnar
harðstjóra verða í framtíðinni undir kvala-
lausri forsjá þjóðfélagsverkfræðinga. „í dag
býður þjóðfélagsfræðin upp á engu minni
verkefni en tæknileg verkfræði fyrir fimmtíu
árum,“ skrifar einn áhugamikill forsvari hinn-
ar nýju vísindagreinar. „Hafi fyrri helmingur
tuttugustu aldarinnar verið tími tækniverk-
fræðinga, getur síðari helmingurinn vel orðið
kenndur við þjóðfélagsvcrkfræðinga.“ Ég býst
þá við, að tuttugasta öldin verði kennd við
heimsstjóra, hina vísindalegu stéttaskiptingu
og Fögru, nýju veröld. Ef spurt verður quis
custodiet custodes? — hver á að hafa eftirlit
með gæzlumönnum vorum, hver á að verk-
stýra verkfræðingunum — stendur ekki á
svari: þeir þurfa ekkert eftirlit. Ymsir dokt-
orar í þjóðfélagsfræði virðast standa í þeirri
hjartnæmu trú, að valdið geti aldrei náð að
spilla þjóðfélagsfræðinni. Þeir eru eins og Sir
Galahad, sterkir af því að þeir eru hjarta-
hreinir, og hjartahreinir eru þeir vegna þess,
að þeir eru vísindamenn og liafa tekið sex
þúsund tíma í þjóðfélagsfræðum.
Því miður er æðri menntun engin trygging
fyrir æðri dyggðum né heldur fyrir stjórn-
málavizku. Og þessum siðfræðilegu og póli-
tísku efasemdum vorum hljóta aðrar að vera