Helgafell - 01.05.1953, Síða 89

BÓKMENNTIR
87
logaði í ljóðum Davíðs fyndi samsvör-
un í brjóstum íslenzkrar æsku, enda
tók hún þeim opnum huga og lagði þau
sér að hjarta. En það var ekki aðeins
æskan, sem veitti ljóðum þessum við-
töku. Eldra fólkið hristi að vísu höf-
uðið í fyrstu. En þrátt fyrir það taum-
leysi, sem var í þessum ljóðum, var þó
aldrei lengra farið en svo, að menn
gátu ekki annað en hrifizt með af því
æskufjöri og þeirri lífsólgu, sem birtist
í þeim.
Aður en Svartar fjaðrir komu út,
hafði birzt í tímaritum nokkuð af kvæð-
um eftir Davíð, og einnig höfðu skóla-
bræður hans frægt hann mjög, sem
verðandi þjóðskáld. Hann var mönn-
um því eigi með öllu ókunnur er bókin
kom út. Hann lifði mjög í heimi þjóð-
sagna og ævintýra og það varð þegar
1 upphafi sterkur þáttur í skáldskap
^ans. I Ijóðum hans var nýr tónn og
æsandi, en jafnframt andaði í þeim
blær þjóðsagnanna, þau tengdu saman
fortíð, nútíð og framtíð, í betri sam-
svorun við hugarástand æskunnar en
kvæði hinna eldri skálda.
Annar þáttur í vinsældum ljóðanna
var sá fagnaðarboðskapur ástarinnar,
Sern í þeim birtist og er ríkur þáttur í
skáldskap Davíðs. Ástin er heilagt vald
öllu öðru æðra. Hún á að vera alfrjáls.
Hennar á að njóta þegar hún býðst.
Þetta er hin nýja lífsregla þessara
tíma. Skáldið getur þó sjálft eigi al-
gjörlega fylgt henni. Syndin er alltaf
a næstu grösum, svo að hver ástarbik-
ar er göróttur, eitri blandinn. Ástin er
bundin í helsi syndarinnar. Þar býr
°gn í hverju spori. Njóttu unaðar ástar-
innar, en sáluhjálp þín er í veði.
Sé betur að gætt kemur í ljós enn
einn þattur í ljóðagerð Davíðs. Það er
frelsisástin, andstæðan gegn allri frels-
isskerðingu, sem gengur sem rauður
þráður gegn um öll verk skáldsins.
Þetta kemur vel í ljós í afstöðunni til
ástarinnar, og þó betur í næstu bókum
skáldsins. Ástin, sem samkvæmt boði
tímans á að vera öllu æðri, vekur ótta
við frelsisskerðingu. Hún getur bundið
svo ekki verði leyst. En slíkir fjötrar
eru skáldinu ekki að skapi. Þessi frjáls-
ræðisþörf er svo mikil, að hún verður
að eirðarleysi, tákn hinnar eirðarlausu
og óstöðugu kynslóðar þeirra tíma, sem
ekki vill láta bindast neinu. Hún vill
njóta alls, reyna alt, en hvergi ánetj-
ast. Reyndar kannar hún ekkert til
fulls. Sífellt sér hún blasa við ný og
ný verkefni, ný tækifæri, sem hún
verður að grípa. Þess vegna verður
hennar æðsta boðorð í raun og veru
ótakmarkað frelsi.
í annarri bók Davíðs, Kvæðum
(1922), er komið á meira listrænt jafn-
vægi. Kvæðin eru fastari í formi, brag-
arhættirnir viðameiri og kvæðin yfir-
leitt lengri. En hinir ljómandi töfrar,
sem voru yfir kvæðunum í Svörtum
fjöðrum, eru ekki eins áberandi og áð-
ur. Davíð hafði fengið tækifæri til að
ferðast utan og eru nokkur kvæðanna
úr þeirri för. Greinilegt er að hann hef-
ur þroskazt og lært á þessu ferðalagi.
1924 kemur svo næsta bók hans,
Kveðjur. Hún er beint framhald af
Kvæðum, en í þessum tveim bókum
ber einna mest á kvæðum frá ferð hans
til Suðurlanda. Enn hefur hann þrosk-
azt og nú ber aftur meira á þeim eldi
tilfinninganna, sem nokkuð virtist hafa
fölskvazt í Kvæðum. Einnig hefur hann
náð meira valdi á forminu og bygging
kvæðanna er listrænni en fyrr. I Kveðj-
um eru nokkur kvæði með hinum lausu
og léttu bragarháttum, sem einkenndu
Svartar fjaðrir og þar birtast m, a.