Tímarit Máls og menningar - 01.06.1966, Side 13

og löngun þeirra til þess að ganga
fram fyrir skjöldu sem hugdjarfir
verndarar mannkynsins gegn ,ósið-
uðu illþýði1 eru hagnýttar í gróða-
skyni og saddar með ,vörum‘ sem eru
ekki eingöngu af hókmennta- og aug-
lýsingatagi. Það er ekki af einskærri
tilviljun sem fréttasendingar af
hryðjuverkum kommúnista hafa gerzt
tíðari og ýtarlegri í hvert skipti sem
nýjum áfanga hefur verið náð í út-
færslu stríðsins. ,Réttlætingariðnað-
urinn‘ er starfræktur dag og nótt og
úthýtir afurðum sínum af sérstöku
örlæti til blaða sem ætluð eru handa-
rískum hermönnum. Vér munum sjá
hér á eftir hve þörf Bandaríkjamanna
á að vera taldir ,góðir strákar1 og
frelsishetjur er mikil lyftistöng fvrir
verzlunina í Saigon og til hvílíkra
öfga hún leiðir. Hér á eftir verður
aðeins leitazt við að skilgreina það
umhverfi sem félagslegir, efnahags-
legir og sálrænir þættir Víetnamstríðs-
ins vefast inn í. Ætlun vor er fremur
sú að vekja máls á ýmsum vandamál-
um en finna svör við þeim: Hvers
vegna þjóðfélagskerfi Vesturlanda
þarf á kúgun nýkólóníalismans að
halda og fylgir henni fram af slíkum
ofsa. Hvers vegna skeytum bannfær-
ingarinnar -— sem var áður kastað að
hinum ,vanþróuðu‘ Sovétmönnum —
er nú beint að hinu ,kommúníska ill-
þýði‘ Asíu og hvað þessi tilfærsla
táknar. Hvers konar kvíði það er
sem birtist í réttlætingar- og upphót-
fíandnríkjamenn í Víetnam
arþörfinni er knýr Bandaríkjamenn
til að slá sig til mannkynsverndara í
stríði þar sem verstu hryðjuverkin
eru unnin af þeim sjálfum.1
ÁSTANDIÐ UM ÞESSAR MUNDIR
1. Stríð og friður
Frá því að Bandaríkjamenn hófu
að efla stríðsrekstur sinn í Víetnam
hafa öll hlutlausu ríkin beitt sér fyrir
því að samningaviðræður tækjust er
byndu enda á ófriðinn og gætu leitt
til pólitískrar lausnar sem væri að-
gengileg fyrir alla. Þó að Bandaríkin
segist vera reiðubúin til samninga án
fyrirframskilyrða hafa samningaum-
leitanir einungis strandað á því að
þau neita að viðurkenna fulltrúa
Þjóðfrelsishreyfingarinnar sem sjálf-
ráða og fullgilda samningsaðila. Eins
og Frakkar vildu ekki semja við Ho
Chi-minh, heldur við liina svonefndu
umbjóðendur hans í Moskvu og Pek-
ing, og létu ekki skipast fyrr en eftir
orustuna við Dien Bien Phu, á sama
hátt segjast Bandaríkin í hæsta lagi
geta fallizt á að Víetkong eigi full-
trúa í samninganefnd N-Víetnams
undir því yfirskyni að Bandaríkin
geti ekki setzt að samningum við
flokk l)ófa, þjófa og morðingja er
1 Hér er sleppt alllöngnm kafla sem
nefnist ,Forsagan‘, þar eð grein sú eftir
Edgar Snow er birtist í 4. hefti Tímarits-
ins 1964 fjailar rækilega nm sama efni.
Ritstj.
107