Tímarit Máls og menningar - 01.06.1966, Page 129

Kvæði þetta birtist fyrst árið 1837 í
Salon 111., en var endurprentað í Neue
Gediclite.
Hlúdstu mér ui) höjdi
hringum ilmamli ...
1 kvæð'inu Friihling, Romanzen, í Neue
Gedichte yrkir Heine á þessa leið :
Die IVellen blinken und jliessen dahin —
Es liebt sich so lieblich im Lcnzel
Am Flusse sitzt die Schajerin
Und windet die ziirtlichsten Kranze.
Mér virðist, að þessar samstæður í liugs-
un og skáldlegri tjáningu geti bent til þess,
að tilorðning Ferðaloka niegi jafnvel rekja
til síðasta vetrarins, sem Jónas lifði.
Kvæðaflokkurinn Annes og eyjar er allur
ortur undir þeirn bragarhætti, sem Heine
notaði mest á vissu skeiði ævi sinnar og
gerði liann raunar frægan um allan þýzku-
mælandi heim. Væri mjög fráleitt að ætla,
að hann sé að mestu ortur eftir að Jónas
komst yfir Hamborgarútgáfuna af Neue
Gedichte, sem komu út í tveimur upplögum
baustið 1844?
Jæja, eg átti að skrifu hér bókarfregn,
en sé að eg er korninn út í bókmenntalegar
skýringar og bollaleggingar, sem ef til vill
eru baugavitleysa. Eg bið literatana vel-
virðingar á þessum útúrdúr og þeir geta
sjálfsagt brakið tilgátur leikmanns um
þetta efni. Eg vil að lokuin þakka Hand-
ritastofnuninni fyrir að hafa gefið okkur
Jónas í þessari gerð kvæða bans. Því mið-
ur virðist Handritastofnunin þrátt fyrir allt
vera undirorpin erfðasynd íslenzkrar bóka-
útgáfu: prcntvillunum. Utgáfunni fylgir
leiðrétting á nokkrum blaðsíðutölum, en
liitt er verra, að í greinargerð um liand-
ritin hafa sloppið tvær mjög meinlegar
prentvillur. Dagbók Jónasar er þar talin
vera frá 1941 og 3. útgáfa á Ijóðmælum
skáldsins er árfærð sex ánim eftir fæðingu
þess. Að öðru leyti virðist mér útgáfan og
Umsagnir um bœkur
myndatakan liafa tekizl vel, og Ólafur Hall-
dórsson hefur unnið silt verk af vísindalegri
kostgæfni og samvizkusemi.
Sverrir Kristjánsson.
Tvær ljóðaliækur á uorsku
A sl. ári hefur Ivar Orgland sent frá sér
tvær ljóðabækur, aðra frumsamda, en hina
þvdda af íslenzku. Mér þykir hlýða að
vekja atliygli á báðum: liinni fyrrnefndu
af því, að ég tel hana nýstárlegustu ljóða-
bók Orglands frumkveðna fram að þessu,
enn fremur af því að hún fjallar að nokkru
um íslenzk efni sem og aðrar Ijóðabækur
lians, hina síðartöldu sakir þess, að hún er
frumkveðin af íslenzku nútímaskáldi, og
gekksl Norðurlandaráð fyrir því, að Org-
land þýddi hana á norsku.1
Hin frumkveðna bók Orglands er að því
leyti nýstárleg nteðal kvæðabóka hans, að
hún er bæði fjölbreyttari og frjálsari að
efni og formi, ennfremur eru kvæðin yfir-
leilt gædd meiri hnitmiðun en fyrri ljóð
lians. Allt eru þetta kostir.
Enda þótt mér þyki Orgland oft heppnast
fullt svo vel í nokkuð bundnu formi Ijóð-
málsins sem í því óbundna, þá gefa frjáls-
formuðu kvæðin skáldinu tækifæri til að
slá á nýja strengi hörpu sinnar. Þau auka
einnig á fjölbreytni búnings og efnismeð-
ferðar, sem lesandinn tekur fegins hendi
eigi síður en fjölþættara efnisvali.
Að öðru leyti er skáldið sjálfu sér sant-
kvæmt, eins og verið hefur, um viðhorf til
mannlegs lífs, trúar og tilveru, þjóðernis,
ættjarðarástar og vandamála samtímans.
Enn sem fyrr logar kærleiktirinn lil æsku-
stöðvanna og Islands (hann dvaldist á Is-
'Ivar Orgland: Tunjred, dikt, Fonna for-
lag 1965; Hannes Pétursson: Kiystallar,
dikt, norsk tolkning ved Ivar Orgland,
Fonna forlag 1965.
223