Són - 01.01.2005, Blaðsíða 144

HJALTI SNÆR ÆGISSON144
Mið-Asíu heldur í ónefndri stórborg. Titill bókarinnar er óræður eins
og verkið sjálft. Í upphafi þess stendur þetta um jakuxa:
Þeir eru búnir til úr neoni, þaðan fáum við neon, við gerum úr
þeim auglýsingaskilti og tússpenna. Það þarf bara einn dropa til
að lýsa upp heila stórborg þannig að þú getur rétt ímyndað þér
hvernig heill jakuxi glóir. Þeir ferðast um í halarófu og eru til í
fleiri litum en þú munt nokkru sinni sjá, litum sem augu þín eru
ófær um að nema.3
Líklega dylst það fáum að jakuxarnir, sem hér er lýst, eiga ekkert
sameiginlegt með síðhærðu nautgripategundinni úr Íslenskri orðabók
— ekkert nema nafnið eitt. Jakuxar Kristínar Eiríksdóttur í Kjötbænum
eru tilbúningur hennar sjálfrar.
Dæmið sem hér er tekið er nokkuð lýsandi fyrir stíl bókarinnar. Í
Kjötbænum er fátt eins og það sýnist. Bókin er á vissan hátt ein alls-
herjarviðspyrna gegn klisjum og stöðnuðu tungumáli; höfundi tekst
að skapa sitt einkatungumál þar sem orðum eru fengin ný blæbrigði
eða alveg ný merking. Orðin í Kjötbænum vísa ekki í viðtekinn veru-
leika heldur annan heim, heim verksins sjálfs sem er furðuveröld
innilokunar, martraða og óþægilegra ráðgátna.
Þrátt fyrir alla sína ljóðrænu er Kjötbærinn frásagnarverk — það er
einhver framvinda í honum — en þegar kemur að því að endursegja
söguþráðinn vandast málið. Plottið er í raun undir sérhverjum les-
anda komið og textinn er nógu óræður til þess að tveir ólíkir lesendur
geti túlkað hann á alveg andstæðum forsendum og komist að gerólíkri
niðurstöðu. Lesandinn fær að fylla í eyðurnar og geta sér til um hvers
konar samhengi er á milli atriðanna eða myndanna sem brugðið er
upp. Það er að minnsta kosti ljóst að sagan gerist að mestu leyti í einu
herbergi á efstu hæð í blokk. Sögumaðurinn er Kata, ung kona sem
býr þar með kærastanum sínum, Kalvin. Kata er oftast ein heima á
meðan Kalvin er í vinnu, hún virðist eiga erfitt með að gera greinar-
mun á draumum sínum og raunveruleikanum. Lýsingar Kötu á
umhverfi sínu eru sérdeilis óraunsæislegar og minna mest á ofskynj-
anir: Hún sér blokkirnar í nágrenninu sveiflast hverja utan í aðra,
rauða lifur skríða eftir gólfinu, þrívíða smáauglýsingu í blaði og stand-
lampa sem skíðlogar. Kalvin er, að því er virðist, fremur vafasamur
náungi, fámáll en stoltur eigandi haglabyssu og vel brýndra hnífa.
3 Kristín Eiríksdóttir (2004:11).