Són - 01.01.2005, Blaðsíða 82

Són - 01.01.2005, Blaðsíða 82
RAGNAR INGI AÐALSTEINSSON82 hér að ofan. Þá kemur í ljós að fyrstu gnýstuðla með sl, sm og sn verður vart um sama leyti og s-stuðlunin hverfur. Þetta er athyglis- verð niðurstaða, meðal annars með tilliti til umræðunnar um stuðlun við sníkjuhljóð sem gerð var grein fyrir í 2. kafla. 5. Lokaorð Eitt af því sem vekur athygli þegar litið er yfir 2. kafla greinarinnar, þar sem gerð er grein fyrir umræðunni um hlutverk hljóðsins s í stuðlun meðal fræðimanna á 18., 19. og 20. öld er sú staðreynd að margir virðast ekki hafa gert sér fulla grein fyrir því hver þróun þessa hljóðs hafði verið í ljóðstafasetningunni. Bæði Jóhannes L. L. Jó- hannsson og Jakob Jóhannesson Smári eru á þeirri skoðun að sk, sp og st séu einu gnýstuðlarnir. Þetta kemur heim við það sem Jón Ólafs- son Svefneyingur heldur fram í fræðiriti sínu sem nefnt er fyrr í greininni. Augljóst er að Jón miðar við fornöldina og gerir sér ekki grein fyrir þeirri breytingu sem varð á notkun ljóðstafsins s undir lok miðalda eða lítur að minnsta kosti vandlega fram hjá henni. Skáldin sem vilja kynna sér kveðskaparfræði og lesa þessa bók lenda þá í þeir- ri togstreitu að verða að velja á milli þess sem hinn lærði og virti fræði- maður heldur fram og hins sem tíðkast hafði í kveðskaparhefð skálda og hagyrðinga árhundruðin þar á undan. Þetta gæti verið skýringin á því hvers vegna skáld nota s-stuðlun stundum en líta þess á milli fram hjá henni líkt og þeim finnist að þau hafi leyfi til að stuðla í báðar áttir, ef svo má segja, þ.e. eins og þeim finnist í aðra röndina að s-stuðlun sé ekki í gildi. Slík undanbrögð við stuðlasetningu eru afar fátíð en þeirra verður helst vart þegar framburðarbreytingar eiga sér stað og jafngildisflokkar eru á hreyfingu af þeim orsökum. Öðrum fræðimönnum og skáldum, til dæmis Sigurði Kristófer Péturssyni og Sveinbirni Beinteinssyni, var ljóst að hefðin var á þá lund að klasarnir sl, sm og sn væru gnýstuðlar, þ.e. sérstakir ljóðstafir. Af rannsókninni að dæma virðist svo sem heldur fleiri skáld en færri hafi áttað sig á því hver hefðin var, líkt og þeir Sveinbjörn og Sigurð- ur, og litið fram hjá kenningum Jóns Svefneyings (sjá töflu 2). Tungumál eru í stöðugri þróun og þegar breytingar verða á fram- burði getur svo farið að jafngildisflokkar stuðlasetningarinnar raskist. Þetta er þekkt úr íslenskri bragsögu, til dæmis hvað varðar hljóðin v og j. Til forna stuðluðu bæði þessi hljóð á móti sérhljóðum enda voru þau hálfsérhljóð. Það átti eftir að breytast; v hætti að líkindum að stuðla við sérhljóð á 10. öld, j stuðlar við sérhljóð allt fram í byrjun
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168

x

Són

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Són
https://timarit.is/publication/1139

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.