Són - 01.01.2005, Blaðsíða 100

Són - 01.01.2005, Blaðsíða 100
100 ÞORSTEINN ÞORSTEINSSON lokin ákallar mælandi náttúruna og biður um fleiri slík: „vötn og sorg- ir, stígið upp og hefjið aftur syndaflóðið“.33 Ljóðið er voldug sýn, enda hafði skáldið stefnt að því frá fyrstu tíð, eins og hann lýsti í fræg- um bréfum sextán ára gamall, að verða sjáandi. Var að undra þótt súr- realistar tækju Rimbaud í dýrlingatölu?34 Annað sem er eftirtektarvert við ljóðið er hvað það er ‚raun- sæislegt‘ í öllum sínum óraunveruleika. Það er nánast án myndlíkinga eða annarra þeirra stílbragða sem algeng eru í ljóðum, og sama gildir um önnur ljóð í safninu. Í hverju er þá skáldskapargildi þeirra fólgið? „Textar Rimbauds hafna eftirlíkingu og það gerir þá skáldlega,“ ritar Tzvetan Todorov.35 Þjóðverjinn Hugo Friedrich skrifaði bók um nútímaljóð sem mun hafa haft nokkur áhrif hér á landi á síðari hluta nýliðinnar aldar, þó varla meðal skálda.36 Meðal annars er hún greinilega biblía Arnar Ólafssonar við ritun Kóralforspils hafsins og hún setur einnig mark á seinnihluta Atómskálda Eysteins Þorvaldssonar. Í henni eru margar góðar einstakar athuganir, en ókostir hennar eru þó yfirgnæfandi að mínum dómi þó ekki sé tóm til að rökstyðja það að ráði hér,37 og felast einkum í tvennu: annarsvegar í alltof skematískum og alhæfandi skilningi á nútímaljóðum,38 og í því hinsvegar að skoða nútímaljóð fyrst og fremst sem frávik frá eldra normi en ekki sem nýjan og full- veðja veruleika sem bjóði upp á áður óþekkta möguleika í skáldskap, dýrmæta möguleika. Enda segir höfundur um sjálfan sig: „Ég uni mér betur í fylgd Goethes en Eliots“.39 33 „Eaux et tristesses, montez et relevez les Déluges.“ 34 Allt það mál er reyndar skrautlegt eins og fleira í sögu hreyfingarinnar. Dýrkunin beið nokkurn hnekki þegar Breton ákvað að Rimbaud gæti ekki verið þeirra maður úr því að afturhaldsgaurinn Paul Claudel hefði getað eignað sér hann. Sbr. seinna súrrealistaávarpið, André Breton (1972:80). 35 „La poésie sans le vers“, Todorov (1987:79). 36 Die Struktur der modernen Lyrik · Von Baudelaire bis zur Gegenwart. 37 Ég gæti nefnt eftirfarandi bókmenntamenn sem hafa gagnrýnt bókina á mismun- andi forsendum: Sigfús Daðason (2000:264–65), Paul de Man (1983:171–74), Antoine Compagnon (1990:58–64). 38 Hugo Friedrich er haldinn þeim erfðalesti kennarans að einfalda fyrirbærin svo þau passi öll í sama skemað — sem hann kallar „die Struktureinheit der modernen europäischen Lyrik“ (1971:10). Það hugtak er hreinn hugarburður, nær lagi væri að tala um „die Strukturvielfalt“. Friedrich alhæfir út frá vissum þáttum í frönskum skáldskap; af enskumælandi skáldum fjallar hann nánast um Eliot einan, í vægast sagt furðulegum kafla (bls. 198–200). 39 Hugo Friedrich (1971:10).
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168

x

Són

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Són
https://timarit.is/publication/1139

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.