Són - 01.01.2005, Blaðsíða 73

Són - 01.01.2005, Blaðsíða 73
LJÓÐSTAFURINN S Í ÍSLENSKUM KVEÐSKAP 73 grennslan kom í ljós að stafasambandið sm virðist koma afar sjaldan fyrir í fornum kveðskap, svo sjaldan raunar að það vekur spurningu um hvort sambandið sm hafi yfirleitt verið í flokki með sl og sn eða verið sérstakur ljóðstafur eins og sk, sp og st. Þegar hér finnst allt í einu stafasambandið sm í s-stuðluninni styður það að mínu mati þá hug- mynd að hér hafi Eggert verið vísvitandi að fyrna brag sinn en ekki verið í alveg nægilega góðum tengslum við fyrirmyndirnar. Ekki verður heldur gengið fram hjá þeirri hugmynd að ef til vill hafi ekki verið um fyrningu að ræða heldur hafi Eggert einfaldlega ekki heyrt þessa misfellu sem skáld og hagyrðingar með næmara brageyra sniðgengu á þessum tíma og höfðu gert lengi. Hann lítur þá einungis á klasana sk, sp og st sem sérstaka ljóðstafi og reiknar með að önnur s- pör stuðli saman án undantekninga. Benda má á að tæpum tveimur áratugum eftir lát Eggerts kom út fyrsta fræðirit sem skrifað hafði verið um íslenska bragfræði allt frá dögum Snorra. Það er rit Jóns Ólafsson- ar Svefneyings, bróður Eggerts, sem vitnað er til í upphafi þessarar greinar.27 Ritið nefnist Om Nordens gamle Digtekunst, dens Grundreglar, Vers- arter, Sprog og Foredragsmaade og kom út árið 1786. Þar heldur Jón því fram að hinir tvöföldu ljóðstafir séu til skrauts en ekki skyldubundnir (sjá hér að framan) nema þegar um sé að ræða sk, sp og st. Það er í fullu samræmi við þessa niðurstöðu Jóns að Eggert bróðir hans stuðlar sl, sm og sn við s + sérhljóð. Jón var kominn undir fertugt þegar Eggert dó og er líklegt að þeir bræður hafi stundum rætt álitamál í bragfræði. Þá er rétt að benda á að Eggert virðist ekki hafa verið alveg sam- kvæmur sjálfum sér hvað s-stuðlunina varðaði. Í kvæðinu sem nú verður skoðað er hátturinn þannig að tveir fyrstu bragliðirnir í 1., 3. og 5. braglínu eru einliðir og stuðlarnir ávallt tveir í einhverjum af þremur fyrstu bragliðunum.28 Dæmi (bragliðir aðgreindir með strikum): Sú | mér | sjón í | tálum | eigi (Eggert Ólafsson: Fridriks vardi 11) 14. vísa hefst þannig: Sjást | snart | sem hjá | ljósi | skuggi (Eggert Ólafsson: Fridriks vardi 141) 27 Sjá Páll Eggert Ólason 1948 A E:324–325 og 1950 J N:239–240. 28 Hér mætti til samanburðar benda á „Raunakvæði“ Stefáns Ólafssonar (1948:2): Eg | veit eina | bauga- | -línu
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168

x

Són

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Són
https://timarit.is/publication/1139

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.