Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2012, Síða 171

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2012, Síða 171
171 stríði, enda þótt hann geri það ekki eins beinskeytt og afdráttarlaust og áður: „Stríðið er gleðigjafi.“ Þetta eru orð Jeans de Bueil. Hann hefur fallið í ónáð hjá konungi og rekur nú ævisögu sína fyrir þjóni sínum, sem ritar hana niður. Árið er 1465 og sá sem talar er ekki lengur hinn alfrjálsi, sjálf- stæði riddari, smákóngurinn í sínu veldi. Þetta er maður sem sjálfur þjónar öðrum: Stríðið er gleðigjafi. Menn bindast hugástum í hernaði. Þegar menn trúa á málstaðinn og sjá blóðbræður sína berjast af dirfsku þá tárast þeir. Ljúfsæll unaður rís í hjartanu við að finna hve vel og tryggilega menn standa saman; og þegar maður sér félaga sinn leggja lífið í sölurnar á hetjulegan hátt til að fylgja og uppfylla tilskipun skapara vors, þá heitir maður því að halda áfram og deyja eða lifa með honum og yfirgefa hann aldrei vegna nokkurra kvenásta. Við þetta er maður gripinn þvílíkum fögnuði að enginn sem ekki hefur upplifað hann getur lýst því hversu unaðslegur hann er. Haldið þið kannski að ein- hver sem þetta gerir hræðist dauðann? Því fer fjarri! Hann er svo gagntekinn af styrk og unaði að hann veit ekki hvar hann er staddur. Í sannleika sagt þá hræðist hann ekkert í veröldinni!18 Sannarlega er þetta stríðsnautn, en þetta er ekki lengur sú hreina nautn sem felst í mannaveiðum, í sverðaglamrinu, í hneggi hrossanna og ótta og dauða óvinarins – ánægjan sem felst í því að heyra þá hrópa „hjálp, hjálp“ og sjá þá liggja í valnum með sundurristan kvið. Þetta er öllu heldur sam- kennd með félaga, hrifningin sem fylgir því að berjast fyrir góðan málstað. Og það kemur sterkar fram en áður að stríðsnautnin þjónar hlutverki vímu til að vinna bug á óttanum. Um er að ræða mjög einfaldar og sterkar tilfinningar sem tala sínu máli. Menn drepa, helga sig bardaganum og sjá samherja sinn berjast. Þeir berjast við hlið hans. Þeir gleyma stað og stund. Þeir gleyma sjálfum dauð- anum. Þetta er unaðslegt. Hvað vilja menn meira? 3. Til er fjöldi heimilda sem gefa í skyn að afstaða hinnar veraldlegu yfirstéttar á miðöldum til lífs og dauða komi alls ekki alltaf heim og saman við þá afstöðu sem ríkir í ritum andlegu yfirstéttarinnar og við lítum 18 Úr Le Jouvencel. Ævisaga riddarans Jeans de Beuil, ritstj. C. Favre og L. Lecestre (Société de l’histoire de France), 1887–1889, 2. bindi, bls. 20. Hér vitnað eftir Huizinga, sama rit, bls. 94. AF ÁRÁSARGIRNINNI OG UMBREYTINGUM HENNAR
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186

x

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar
https://timarit.is/publication/1098

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.